Çocuklarınız pek çok şeyi olduğu gibi, tartışma adabını da sizden öğrenir. Bunun için pek çok fırsatınız da vardır üstelik. Çünkü çocuklarınızla her konuda hemfikir olamazsınız. Bu fırsatları iyi değerlendirerek çocuğunuzun kendisini doğru ifade eden, düşüncelerini çekinmeden dile getiren bir birey olmasına yardımcı olabilirsiniz.

Aslında anne babalar çocuklarıyla tartışmayı yorucu ve gereksiz bulurlar. Kimine göre güç zaten onlardadır ve nasılsa son kararı verecek olan yine anne-babadır. Kimine göre ise çocuk nasılsa inat edeceği için baştan vazgeçmek en iyisidir. Ama her iki neden de çocuğun ebeveyniyle olduğu gibi arkadaşlarıyla ve toplumla iletişim kurma yöntemlerinin gelişmesine katkıda bulunacak yöntemler geliştirilmesine izin vermez.

Öte yandan çocukla tartışacağım derken onunla kavga etmek de büyük bir hata. Önemli olan çocuğu mantıklı bir dizgede konuşmaya motive etmek ve bunun için de onunla mantıklı bir çerçeve oluşturarak konuşmak. Bunun için de hem her fırsattan yararlanabileceğiniz gibi, hem de kimi fırsatları bizzat yaratabilirsiniz… Mesela;

1. Birlikte karar vermek: Hafta sonunu şehir dışında ailece birlikte geçirme şansınız var. Acaba deniz kıyısına gidip yüzmeli mi, yoksa dağa taşa mı tırmanmalı? Neden ikisi aynı anda olamaz? Seçenekleri önünüze koyup artıları ve eksileriyle birlikte tartışın. Böylece ona son derece pratik bir zeminde argüman geliştirmeyi, argümanıyla sonuçları arasında bağıntı kurmayı öğretmiş olursunuz.

2. Geleceğe odaklanmak: Birileriyle tartışırken en sık yaptığımız şeylerden biri geçmişe kilitlenip kalmaktır… “Ama sen şunu böyle yapmasaydın…”, “Ama zaten bu böyle olmasaydı…” Bu türden cümleler tartışmanın nasılsa artık değiştirilemeyecek bir değişkene takılıp sonuçsuzluğa sürüklenmesine neden olur. Çocuğunuzla tartışırken ona sürekli birşeyleri hatırlatmaya çalışmayın. O hatırlattığı zaman da bunun neden doğru olmadığını anlatın.

3. Sınırlar: Mesela ses tonu yükseldiği zaman onu uyarın. Ama siz de sesinizi yükseltmeyin. Heyecanla birşeylere vurmaya vs. başladığında gene uyarın. Tartışmada sükuneti korumanın önemini ancak böyle anlatabilirsiniz.

4. Doğru bedensel ifadeler: Örneğin tartışma esnasında çığlık atıyor ya da sinirleniyorsa siz sessiz kalın ve sükuneti tekrar sağlayıncaya kadar konuşmayacağınızı söyleyin. Hatta ona, “Hadi ama, buna mı sinirleniyorsun, iki yetişkin insan gibi karşılıklı konuşuyoruz işte” bile diyebilirsiniz. Sizinle eşit koşullar altında olduğunu anlamasını sağlayın.

5. Kazanmalarına izin verin: Karşınıza iyi bir argümanla geldiklerinde tecrübenizi kullanarak onu alt etmeye kalkışmayın. Eğer söyledikleri mantıklıysa dinleyin, bir uygulamaya dönüşecekse birlikte hareket edin. Mantıklı argümanlarla ve konuşarak istediklerini elde edebileceğini bilen çocuk, mantıksız inatçılıkla zaman kaybetmeyecektir.

Kaynak: Jay Heinrichs