Herhangi bir anda Amazon’daki sipariş listeme baktığınızda, ebeveynlik hakkında yazılmış en az dört kitapla karşılaşabilirsiniz.

Posta kutum, ebeveynlik teorileri ve yaklaşımları ile ilgili mesajlarla dolup taşar. Evet, çocuk gelişimi, benim uzmanlık alanım; fakat diğer ebeveynlerin de durumu benden pek farklı değil.

Etrafımız ebeveynliğe dair yanlış veya doğru, sınırsız bilgi ile çevrilmiş durumda. Aile terapisti olarak geçirdiğim 12 yılda, çocukların duygusal veya gelişimsel ihtiyaçlarını karşılamayan ve yanlış stratejiler geliştiren çok fazla iyi niyetli ebeveyn ile karşılaştım. Bunun dışında, yeni ve daha sağlıklı yöntemlerle çocuklarına yol gösteren ebeveynlere de rastladım.

Ben de 12 yıllık tecrübemle ebeveynlere tavsiyelerimi 10 maddede sıraladım.

1 | Çocukların çocuk gibi davranacağını bilin.

Ebeveynler genellikle çocuklarının her şeyi berbat ederek öğrenmeye başladığı unutur. Çocuklar hata yaparak öğrenirler. Onlardan olgun davranmalarını beklemeyin.

Mucize ise, bir yetişkinin onları yönlendirmesiyle gerçekleşir.

Beynin akıl, mantık ve dürtü kontrolünden sorumlu olan parçası yirmi yaşına kadar tam olarak gelişmez. Olgun olmayan davranışlar, henüz olgunlaşmamış beyinli genç insanlar için normal bir durumdur. Bu nokta, çocuklarımıza rehberlik ederken sabırlı ve destekleyici olmamızı vurgulayan bilimsel bir gerçektir.

2 | Sınırları ayarlayın.

Çocuklar ihtiyaç duydukları her şeyi çevresinden öğrendiği için bazı sınırlara ihtiyaç duyarlar. Sınırları olmayan çocuklar endişeli ve kontrolsüz olur.

Sınırlar, saygılı bir şekilde iletişim kurularak oluşturulmalıdır.

3 | Gelişim aşamalarını dikkate alın.

Çocuklarının gelişim düzeyini ve aşamalarını bilen ebeveynler farkındalık sahibidir ve çocuklarının hangi bağlamda ve hangi durumda nasıl tepki vereceğini bilir.

4 | Çocuğunuzun kişiliğini bilin, onu iyi tanıyın.

Çocuklarımızı benzersiz kılan bu özellikler ile uyum halinde olduğumuzda onları daha iyi anlayabilir ve destek olabiliriz.

5 | Çocuklarınıza bol bol yapılandırılmamış oyun süresi tanıyın.

Okulda oyun terapisi eğitimi almadığı sürece hiçbir yetişkin oyunun gücünü tam olarak anlayamaz.

Fakat, oyun, çocuklara keşfederek öğrenme imkanı sunar. Bu yüzden, yapılandırılmamış oyun süresini mümkün olduğunca uzun tutun.

6 | Konuşacağınız ve dinleyeceğiniz anı bilin.

Çocuklar, biz onlara izin verdiğimiz sürece problemlerle oldukça iyi baş edebilirler. Çocuklarımızın başarılı olmasını istediğimiz için genelde onlara yardım etmeye çalışırız ve işlerine karışırız.

Eğer ebeveynler çocuklarının işlerine karışmaktan vazgeçerler ve beklerlerse çocuklarının sonuca kendi başına ulaşma konusunda ne kadar başarılı olabileceklerini görebilirler.

Unutmayın, çocuklar da herkes gibi önemsenmek ve anlaşılmak ister.

7 | Çocuğunuzun dışında bir kimliğiniz olsun.

Çoğu ebeveyn çocuklarını hayatlarının merkezine koyar, dünya sadece çocuklarından ibarettir. Elbette, hissettiğimiz budur. Fakat, gerçek hayatta, ebeveynler daha fazlasına ihtiyaç duyar.

Dostluklarımızı, tutkularımızı, hobilerimizi ve bizi biz yapan her şeyi beslememiz ve geliştirmemiz gerektiğini kendimize hatırlatmalıyız.

Kendimize zaman ayırdığımız her vakit çocuklarımızı yalnız bıraktığımız duygusuna kapılmamalıyız. Elbette, yalnız değiliz ama bazen akıl sağlığımızı korumak ve duygusal ihtiyaçlarımızı gidermek için yalnız kalmaya ihtiyaç duyabiliriz.

8 | Lafla peynir gemisi yürümez.

Çocuğunuz ile iletişim kurma ve yaşam tarzınız çocuklarınız için en harika öğretmendir. Çocuklar inanılmaz dikkatli bir şekilde gözlem yaparlar. Sezgiseldirler. Sürekli bizi izlerler.

Bu, ebeveynler için biraz rahatsız edici olabilir ama çocuklarımızın davranışlarımızı izlediğini bilmek onlara sadece nasıl davranacağını öğretmez, aynı zamanda bizlerin de daha iyi bir insan olmasını sağlar.

9 | Etkileşim, eğlence ve yaratıcılık, olumlu davranışların ve işbirlikçi tutumun kazandırılmasında etkilidir.

Korku ve kontrol, çocuklar için etkili ve uzun vadede iyi bir öğretmen değildir. Bu dinamikler, kısa vadede etkili görünse de, ahlaki yönden kusurludur ve çocuklara iyi davranışlar kazandırmaz.

Çocuklarınıza insan olarak değerli olduğunu hissettirmelisiniz, böylece o da diğer insanlara değer vermeyi öğrenecektir.

10 | Çocuklarınızın duyguları vardır; onlara değer verin.

Ebeveynlerin genel hedefi çocuklarının istendik davranışlar kazanmasını sağlamaktır. Elbette, bu hedef normal karşılanabilir, fakat mutlu ve sağlıklı bir birey yetiştirmek sadece bu davranışların kazanılmasıyla gerçekleşmez. Çocuklarımızın kendi düşüncelerinin, duygularının önemini anlamasına yardımcı olmak, gelecekte kurduğu ilişkilerde ona büyük bir avantaj sağlayacaktır.

Aile ve çocuk terapisti Angela Pruess