Çocuklar zehirli hava soluyor

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından açıklanan raporda, dünyada 2 milyar çocuğun aşırı hava kirliliğinden etkilendiği açıklandı. Bunlar içinde 300 milyon çocuk ise Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği standarttan altı kat daha fazla kirliliğe maruz kalıyor. Rapora göre hava kirliliğinin en çok Güney Asya, Ortadoğu ve Afrika ile Doğu Asya ve Pasifik Bölgesi’nde yaşayan çocuklar zarar görüyor.

Beyin ve bağışıklık sistemleri hâlâ gelişmekte ve zayıf olan çocuklar, yetişkinlerden iki kat daha hızlı solumaları nedeniyle vücut ağırlıklarına oranla daha fazla hava alıyor. Bu nedenle de olumsuz hava şartlarından, çok daha fazla etkileniyorlar. Hava kirliliğinin her yıl beş yaşın altındaki 600 bin çocuğun ölümüne yol açtığı tespitini paylaşan UNICEF İcra Kurulu Direktörü Anthony Lake, maruz kaldıkları zehirlerin, çocukların henüz tam gelişmemiş olan akciğerlerinin yanı sıra beyinlerine de zarar verdiğini vurguladı.

Uydu verileri baz alınarak hazırlanan “Çocuklara Temiz Hava” başlıklı araştırma raporuna göre dünyanın havası en kirli kentlerinin başında Onitsha (Nijerya), Zabol (İran), Gwallor (Hindistan) Riyad (Suudi Arabistan) ve Peşaver (Pakistan) geliyor. Listede Kuzey Amerika ve Avrupa’dan herhangi bir ülkenin yer almaması da dikkat çekici.

Hava kirliliğinde motorlu araç ve sanayi emisyonları, çöp yakma ve toz en önemli olumsuz kaynaklar arasında sıralanıyor. Zatürre ve solunum yolu rahatsızlıklarını tetikleyen uygulamalar arasında, açık ateşte yemek pişirmek ve ateş yakarak ısınmak da bulunuyor.

Fas’ın Marakeş kentinde yapılacak Taraflar Konferansı (COP 22) toplantısından bir hafta önce elde edilen bu bulgular sonucu UNICEF dünya liderlerine, kendi ülkelerinde çocukları hava kirliliğinden korumak için dört acil adım atmaları çağrısında bulunuyor:

• Kirliliği azaltma: Tüm ülkeler çocuklarının güvenliği ve sağlığı için WHO’nun uluslararası hava kalitesi standartlarının gereklerini yerine getirmeye çalışmalıdır. Hükümetler bunun için fosil yakıt tüketimini azaltmalı, enerji etkinliği ve yenilenebilir enerji kaynakları gibi alanlara yatırım yapmalıdır.

• Çocukların sağlık hizmetlerine erişimini artırma: Bağışıklama kampanyaları ile birlikte zatürreenin (beş yaşından küçük çocuklar arasında önemli ölüm nedenlerinden biri) önlenmesi ve tedavisine ilişkin bilgilerin yaygınlaştırılması dâhil olmak üzere çocuk sağlığına yatırım yapılması, çocukların hava kirliliğine karşı dayanıklılığını artıracak olup, hava kirliliğinin yol açtığı hastalık ve diğer sağlık sorunlarına karşı daha kolay iyileşmelerini sağlayacaktır.

• Çocukların kirliliğe maruz kalma durumlarını asgariye indirme: Fabrika gibi kirlilik kaynakları okullar ve çocuk oyun alanlarının yakınında bulunmamalıdır. Daha iyi bir atık yönetimi, topluluklar içinde yakılarak bertaraf edilen atık miktarını azaltabilir. Yemek pişirme için de kullanılan sobaların daha temiz olması hane içi hava kalitesini artırabilir. Hava kirliliğinin genel olarak azaltılması ise çocukların daha az kirliliğe maruz kalmasını sağlayabilir.

• Hava kirliliğini izleme: Daha iyi bir izleme faaliyetinin, hava kirliliğine maruz kalınan süreyi azaltma, kirliliğin nedenleri konusunda daha fazla bilgi edinme ve havayı daha solunabilir hale getirecek değişiklikleri savunma bakımından çocuklara, gençlere, ailelere ve topluluklara yarar sağladığı görülmüştür.

Kaynak: unicef.org.tr