İki haftadan uzun süren öksürüklerde mutlaka aklımıza gelmesi gereken ve özellikle alt solunum yollarını etkileyen bir hastalıktır. Etkeni sadece solunum yolarını etkileyen özel bir bakteridir. Etken insanların bulunduğu özellikle kalabalık ortamlarda yaygın olarak görülür. 3-4 yılda bir epidemi (salgın) nedeni olabilir. Hastalığın bulaşması için mutlaka yakın temas gereklidir; bu nedenle kalabalık ortamlarda ve kapalı alanlarda bulaşma riski daha fazladır.
Aşılama programlarının yaygın olduğu ülkelerde sıklık doğal olarak azalmıştır. Boğmaca aşısı yararlılık açısından bilinen en zayıf aşıdır; programın tamamlanmasından 3-5 yıl sonra koruyuculuğu çok azalır; 10-12 yıl sonra ise tamamen kaybolur. Boğmaca için en riskli dönem yaşamın ilk ayları; özellikle ilk aydır.
Yenidoğan solunum yollarının çok dar olması nedeniyle enfeksiyon vücuda yerleştiğinde solunum yetersizliğine girebilir ve yoğun bakım gerektirir. Yaşamın ilk iki ayında aşısız olan bebek, anneden geçen antikorlarla korunamaz ve hasta ile yakın temasta kolaylıkla hastalanır.
Oyun ve okul çocuğu döneminde ise hastalığın en tipik özelliği iki haftadan uzun süren ve tipik olarak nöbetler tarzında seyreden öksürüktür… Tedavi edilmediği sürece öksürük kesilmez, nöbetler sıklaşır; nöbet sonrası kusma tipiktir. Hasta yaş olarak ne kadar küçükse öksürük nöbetlerine eşlik eden morarma o kadar sık görülür.
Hastalığın tanınması için en önemli şart şüphelenmektir. Öksürüğün öyküsü çocuk hekimi için tanı koydurucudur. Özel kültür ortamlarında etken üretilerek kesin tanı konabilir. Etken bir bakteri olduğu için mutlaka antibiyotik tedavisi gerektirir; iki haftadan uzun süre tedavi gerekir. Tedavinin ilk günlerinde öksürük nöbetlerini azaltmak ve hastayı rahatlatmak için öksürük kesici ilaçlar kullanılabilir.
Aşının koruyuculuğunun zayıf olması, gittikçe artan dünya nüfüsu ve kalabalık şehirler ve insandan insana bulaşmanın kolay olması nedeniyle hastalık hiçbir zaman ortadan kalkmayacaktır. Aşılamanın devam etmesi, hastaların izolasyonu ve erken tanı hastalığın yaygınlığını ve komplikasyonlarını azaltacaktır.
