Ortez konusuna gelince, bu cihazı kullanmanın bizim çocuklarımız için çok önemli, hatta nüksleri önleyebilmek için bizim tek güvencemiz olduğunu hatırlatmak isterim. Çünkü çocuklar geceleri büyürler, nüksler ise büyüme atakları sırasında daha sık görülür.
Bebekler 1.5 – 2 yaşlarına geldikleri zaman, 2- 2.5 yaşlarına kadar devam eden “Korkunç İki”de denilen bir döneme girerler. Uzmanlara göre, bu dönemde çocuklar, kendilerinin de bir birey olduklarının ve kendilerine ait düşünce ve isteklerinin olduğunun farkına varmaya başlıyorlar. Bu dönemin en belirgin özelliği her şeye “Hayır” demeleri. Ne yapmasını istemiyorsanız ya da neyi yasaklıyorsanız, kesin olarak onu yapmaya çalışıyor ya da ağlama krizine giriyorlar. İşte tam bu dönemde bu zamana kadar uslu uslu giydikleri, hatta giymeden uyumadıkları ortezi taktırmamak için kaçmak ve ağlama krizlerine girmek gibi yöntemler denemeye başlıyorlar. Ne yapılması gerektiği sorusuna cevabım, aynı alçıdan sonra ilk orteze alışma döneminde yaptığımız gibi, sabır ve kararlılıkla davranmak gerektiğini söylemek oluyor.
Ancak özellikle ilk çocuklarını büyüten anne babalara, bu dönemde çocuğunuza karşı nasıl bir tavır takınmanın daha faydalı olacağı konusunda, her iki çocuğumda da deneyip faydasını gördüğüm bir kaç öneride bulunmak istiyorum. Sabır, kararlılık ve yaratıcılık çok gerekli fakat hiç birimiz aziz değiliz ve gerçekten ana-baba olarak sabrımızın tükendiği noktalara çok sık gelebiliyoruz. Çünkü çocuklar sınırları zorlamaya, kendileri ve çevreleri için zararlı olabilecek şeyleri denemeye en çok hevesli oldukları ilk döneme giriyorlar. İkinci dönemleri de ergenlik, henüz ben bunu görmedim; sadece annemle babama çektirdiklerimi hatırlıyorum.
Öncelikle çocuğunuz bir şey yapmak istediğinde düşünmeden cevap vermeyin. Ağlarsa fikrinizin değişip değişmeyeceğini bir tartıp, ona göre kararınızı verin. Örneğin parka gitmek istiyor ama siz yorgunsunuz; 10 dakika ağladıktan sonra “Hayır”ınız “Evet” olacaksa, bir sonrakinde en az yarım saat ağlamasını göze almalısınız. Yarım saat ağladıktan sonra fikrinizi değiştirirseniz, 1 saat ağlayabilecek kapasitede olduklarını yakın zamanda tecrübe edeceksiniz demektir. Bu ağlama krizleri özellikle ev dışında oldukça rahatsız edici olabiliyor. Krize girmeden önce yaratıcılığınızı kullanıp konuyu değiştirmeye, dikkatini dağıtmaya çalışın. Beceremediğiniz zamanlar mutlaka olacaktır. Fakat anne baba olanlar sizi anlarlar. Bu kriz anlarında kendilerine zarar vermeyecekleri sakin bir köşe bulmaya çalışın, gerekirse sıkıca sarılıp sakin bir sesle teselli etmeye çalışın.
Hayır hayır kalmalı…
İkinci olarak tutarlı olmaya, yani bir gün evet dediğinize ertesi gün hayır dememeye çalışın. Sizleri devamlı zorlayacaklar, hayırlarınız evete çevirmeye çalışacaklar. Aklınızda bulunsun, bir kaç denemeden sonra ara veriyorlar. 1-2 hafta ya da ay sonra yine deniyorlar. Bunlara hazırlıklı olun.
Yapmak istemedikleri şeyler konusunda ise yapmak istemedikleri şeyin önem derecesine göre bir değerlendirme yapmak gerekli. Banyo yapmak istemiyorsa ve oyunlarla ikna edemiyorsanız, eğer çok kirli değilse zorlayıp da ağlatmak istemeyebilirsiniz. O zaman istediğine saygı duyduğunuzu, ertesi gün daha kirlenince banyo yapabileceğini söyleyebilirsiniz. Fakat çamurda yuvarlanmışsa, istemese bile hızlıca yıkamanız şarttır. Vitamin şurubunu inatla içmiyorsa, sağlıklı ve meyve/sebze yiyen bir çocuksa zorlamazsınız, bir süre şurubu ortadan kaldırırsınız. Ancak iyileşmesi için antibiyotik içmesi ya da bir kaç gün iğne olması gerekiyorsa, ağlasa bile ilacı içirir, iğneyi yaptırırsınız. İşte bu gerekliliği iyi analiz edip ona göre tavır belirlemeniz, çocuğunuzun ilerdeki tutumunu etkileyecektir. Ortez konusuna gelince, bu cihazı kullanmanın bizim çocuklarımız için çok önemli, hatta nüksleri önleyebilmek için bizim tek güvencemiz olduğunu hatırlatmak isterim. Çünkü çocuklar geceleri büyürler, nüksler ise büyüme atakları sırasında daha sık görülür. Bir ay aynı boydadırlar, bir gecede 1-2 santim boy atabilirler. Özellikle 2-3 yaşına kadar nüks riski çok yüksek olduğu için taviz verilmemesi gerekiyor. Onur da her pevli çocuk gibi bir süre sorun çıkardı. O itiraz etiğinde, babası ile birlikte hareket ettik. Konuşmak pek işe yaramıyor, faydayı/gerekliliği o yaşta anlamıyorlar. Birimiz oyunlar yapıp dikkatini dağıtıp, diğerimiz giydirmeye çalıştık. Bu taktiğin işe yaramadığı dönem de geldi, bizimle boğuştu giymemek için, birimiz tutup diğerimiz giydirdik. Ağlamasını dikkate almadık, sarılarak, sallayarak uyuttuk. 10, en fazla 15 gün sürdü. Sonra alıştı. 1- 2 ay sonra tekrar itiraz etti, oyunlar işe yaradı bu sefer.
Bebeklerin ağlamasına dayanamayıp uyuduktan sonra giydirmek gibi bir yolu da tercih edebilirsiniz. Çok normal ve doğal bir yaklaşım. Ancak gece uyanınca yine ortezi istemeyeceğini göz önünde bulundurmalısınız. Pışpışlayıp, uykusu tam dağılmadan yeniden uyutabilir, gece uyanmaması için tedbirler alarak yine ortezi tüm gece giymesini sağlamak yoluna gidebilirsiniz.Tulum giydirerek yorgana/çarşafa dolanmasını önlemek, karyolanın korkuluklarını kaldırmak, yer yatağında yatırmak, doktorlar tarafından önerilmese de bebeğinizin yanında yatmak gibi sizin benimseyeceğiniz bir çözüm yolu bulabilirsiniz. Yeniden gündüz uykularında giydirmeye devam edebilirsiniz. Önemli olan 10-12 saatlik kullanım süresine ulaşmaya çalışmanız.
Zor ancak sabrınız mutlaka sonuca ulaşacaktır. Bu dönemden geçmekte olan herkese kolaylıklar diliyorum.