Advertisement

Yazar: Dr. Demet Ilıkkan

8-9 ay

Elindeki sert nesneyi yere vurup ses çıkarmak hoşuna gider. İki elindeki nesneleri birbirine vurur. Nesnelerdeki detayları işaret parmağıyla tanımaya çalışır, kurcalar. Nesneleri avuçlamak yerine, parmakları ile tutmayı dener. Genital bölgeye dokunma çabası yoğunlaşır. Emeklemeye başlar, arada yorulup göbek üstü yatar, ayaklarıyla tekmeler atmak hoşuna gider. Yüzüstü yatarken yönünü kolaylıkla değiştirir, sağa- sola yönelir. Etraftaki nesnelere ulaşmaya kendine çekmeye çalışır. İşaret parmağı ile keşfetme çabası artar. Günlük düzenini sever, aynı saatte yatmaya, uyanmaya uyumu artmıştır. Yüksekte otururken kavradığı nesneleri bilerek yere atar, peşinden bakar. Nesne geri verilirse tekrar atar, oyuna devam etmek ister. Ulaşmak istediği bir şey gördüğünde, oturur pozisyondan yatar pozisyona geçmeye başlar. Öğün düzeni beliginleşmiştir, sevdiği sevmediği yemekleri ayırdeder. Öğlen uykularının süresi, sıklığı ve dışkılama zamanlaması belirlidir. Koltuktan kendini cesaretle yere atar, tehlikeyi kestiremez, bazen de ayaklarını sarkıtarak inmeyi dener. Yalnız kalmak istemez, mutsuzluğunu bağırarak, olmazsa ağlayarak anlatır. Beklediği çözüm gelince sakinleşir. Günlük kullanım eşyalarını merak eder, bunları ele geçirmek için bağırır,...

Devamı…

7-8 ay

Desteksiz oturtulunca oturur pozisyonda kalır, yıkılacağı zaman kendini destekler, bazen yanlara yıkılır. Otururken eğilip önündeki nesneyi alıp doğrulabilir. Elleri dizleri üzerinde doğrulup, öne doğru yaylanabilir. Emeklemeyi dener, yüzüstü daha çok oyalanır. Sevdiği, oyalandığı nesneler, aktiviteler belirginleşir. Emzik, biberon, anne memesini ağzına koymayı başarır. Çıkarıp tekrar koymayı başarabilir. Elindeki nesneyi keşfetmeye çalışır, ağzına sokar, sallar, ses çıkarmaya çalışır. Nesnelerin üzerindeki detayları fark eder, parmağıyla bunları kurcalar. Bezi açıldığında eller genital bölgeyi keşfetmeye çalışır. Sevdiği sevmediği öğünler belirmeye başlar. İki elindeki nesneyi birbirine vurur, ses çıktıkça hoşuna gider. Yatarken ayaklarını kaldırıp, yakalayıp, ağzına sokar, onlarla nesne gibi...

Devamı…

6-7 ay

Desteksiz kısa süre oturabilir, ardından kısa süre içinde öne, yanlara yıkılır. Yıkılacağı zaman kendini korumaz. Yatarken ayaklarını kaldırıp elleriyle yakalayabilir, ayaklarını ağzına sokabilir. Elleriyle gözünü ovuşturur, kulaklarını eller, uykusunun geldiğini belli eder. Yüzüstü yattığında etrafla ilgilenir, ayaklarını karnına çekmeyi dener, kollarıyla gövdesini karnına kadar kaldırabilir. Yüzüstü yattığında ayak ucuna doğru sürünüp yer değiştirebilir. Elleriyle oyuncağa vurup ses çıkarabilir. Çıngırağı sıkıca kavrayıp, sallar. Ses çıkarmak hoşuna gider. Nesnelere ilgisi artar, eline alamadığı bir nesne için ağlar, ele geçirince sakinleşir. Kol altından tutulup bastırıldığında iki bacağı ile zıplar, eğlenir, ara verilince söylenir, tekrar zıplar hale gelince sakinleşir. Nadiren emekleyebilir. Ayaklarını yakalayıp ağzına sokabilir. Sesini duymaktan hoşlanır, yüksek sesle söylenir. Hoşlandığı yeni birisinden utanır başını ters tarafa çevirir, bu oyunu tekrarlar,...

Devamı…

5-6 ay

Dönmek kolaylaşır. Peş peşe birkaç kere dönebilir. Ellerini daha becerikli kullanır, nesneleri kolaylıkla kavrar, bir elden diğerine geçirir. Ellerini yüzünde, vücudunda gezdirir, etrafı keşfederken dokunmayı daha çok kullanır. Yemek yiyen birini seyrederken ağzını açıp, benzer hareketler yapabilir. Yattığı yerdeki bacak hareketleri güçlenir, tekmeler artar. Yabancıları ayırdeder, ağlayabilir. Ebeveynleri ve tanıdıkları ile rahattır. Evini, odasını ayırdeder, buralarda rahattır. Yeni mekanda huzursuz olabilir. Yalnız hissettiğinde, ilgilenilmediğinde söylenir, ağlar, ilgilenildiğinde rahatlar. Favori oyunları, hareketleri hissedilir. Bir nesneyle kısa süre kendi başına oyalanır. Yattığı yerden doğrulma çabası artar. Salyalanma devam eder. Gece uyku düzeni, gündüz uyuma zamanlaması kabaca...

Devamı…

4-5 ay

Uzatılan nesneyi kolaylıkla kavrar. Elle yakaladığı nesneyi kolaylıkla ağzına sokar, ağzına sokmayı sever, yakaladığı her şeyi önce bir ağzına sokar. Bir elindeki nesneyi diğer eline geçirebilir. Sırtüstünden yüzüstüne veya yüzüstünden sırtüstüne döner. Yattığı yerden doğrulmaya çalışır. Etrafı seyretmekten, gezdirilmekten hoşlanır. Tanımadığı kişiye hemen gülmez, dikkatle bakar, ağlayabilir. Tanımadığı mekanı ayırt eder, tedirgin olup ağlayabilir. Gece-gündüz ayırımı belirginleşmiştir. Geceyi daha çok uyuyarak, gündüzü daha çok uyanık geçirir. Emme sırasında gelen sesler dikkatini dağıtır, emmeye ara verir, tekrar emer. Emerken memeyi, biberonu eller, kavramaya çalışır. Yalnız kaldığında, ilgilenilmediğinde söylenir, ağlar, ilgi geri geldiğinde...

Devamı…

3-4 ay

Yüzüstü yattığında uzun süre başını yerden yukarıda, dik tutar. Yenidoğan refleksleri canlılığını kaybetmeye başlar, istemli gibi görünen hareketler çoğalır. Etrafı tanımaya çalışır, bakınır. Baş kontolü iyidir: başını kucaktayken dik tutar, başı düşmez, başını istediği yöne rahatlıkla çevirir. Ayaklarını birbirine sürter, tekme atmaya çalışır, bacaklarının güçlendiği hissedilir. Uyanık olduğunda ellerini sıkça ağzına götürür. Uzatılan nesneyi kavramaya, nesneye ulaşmaya çalışır. Elle kavradığı nesneyi ağzına sokmayı dener, bazen başarır. Ağzındaki salyalanma, tükürük miktarı artmıştır. Dönmeyi dener. Emerken anneyle göz göze gelmeye çalışır, memeye, biberona kolaylıkla dokunur. Kol altından tutup yere bastırıldığında adımlamak yerine dizlerini bükebilir, adımlama refleksi hala canlıdır. Gece uykusunda dışkılamaması belirginleşir. Gece belli saatte uyuyup belli saatte kalkması belirir. Genelde beslenmek için...

Devamı…

2-3 ay

Yakın mesafeden gözlerine bakınca karşılık olarak gözlerinizin içine bakar. Karşısındaki gülümsediğinde gülümseyerek yanıt verir. Karşısındaki konuştuğunda o da sesli yanıt verir: au, uu gibi. Kendi kendine sesler çıkarır, yüzüne, vücuduna dokunmaya başlar. Sesin kaynağına başını çevirip, bulmaya çalışır. Baş kontrolü gelişir, kucaktayken başını dik tutar. Ellerini bazen yumruk yapmaktan vazgeçer, yumruk yerine parmaklarını ağzına sokmaya başlar. Elleriyle yakın mesafedeki nesnelere uzanmaya çalışır, ancak kavrayıp tutamaz. Ellerini orta hatta birleştirir. Gece- gündüz ayırımı başlar. Gece daha uzun uyuyup, gündüz daha uzun süre uyanık kalır. Aynı odada uzakta hareket eden birini takip edebilir. Yatarken ellerinden tutup kaldırılınca başını kaldırabilir. Arama refleksi kaybolmuştur. Ayakları ile pedal çevirir hareketler yapar. Ağızda tükürüklenme, salyalanmada artış dikkat çeker. Kol altından tutup bastırıldığına adımlama refleksi canlıdır. Genelde geceleri...

Devamı…

1-2 ay

Kısa süre, yakın mesafeden hareket eden birini, parlak kırmızı renkli bir objeyi takip edebilir. Uyanıkken bazen gülümser, uyurken mimik kaslarında hareketler devam eder. Kısa süreli göz kontağı kurmaya başlar. Annesinin sesini tanır, duyunca sakinleşir. Sese dönebilir. Yüzüstü yatırıldığında başını yataktan kısa süre kaldırır. Kucakta iken başını henüz uzun süre dik tutamaz. Ellerini yumruk şeklinde ağzına sokmaya başlar. Uyku periodları daha düzenli, verimli hale gelir. Beslenmekle giderilemeyen ağlamalar başlar, kucakta kalmak hoşuna gider, güvende...

Devamı…

Yenidoğan 0-1 ay

Ani sese sıçrayarak, kol- bacakları gerilerek yanıt verir. Çoğu zaman eller yumruk şeklinde kapalıdır. Emme, arama, kavrama gibi yenidoğan refleksleri canlıdır. İstemsiz gülümser, yüz mimik kasları oynar.  Uyku ve uyanıklık dönemleri gece gündüz fark etmeden 24 saate eşit dağılır. Birkaç hafta içinde annesinin sesini tanımaya, duyunca sakinleşmeye başlar. Parlak ışığa kısa süre bakabilir. Ağlamalarının çoğu beslenme ile giderilir. Uyurken bazen mutsuz görünüp birden ağlar, kendiliğinden sakinleşir. Bazen de gülümser gibi...

Devamı…

Erken çocukluk döneminde yaygın bir sorun olarak bronşiyolit

1- Bronşiyolit nedir? Bronşiyolit, tanım olarak akciğerlerdeki küçük hava yolları olan bronşiyollerdeki iltihaptır. Genellikle etkeni virüslerdir. 2- Kimlerde sıklıkla görülür? İki yaş ve altı çocuklarda viral bronşiyolit alt solunum yolu enfeksiyonları arasında en sık görülenidir. Kış mevsimi boyunca çocuk kliniklerindeki yatışların en sık nedenidir. 3- Bu hastalığa ne yol açar? Solunum yolu ile bulaşan bir hastalık olup en sık, neden olduğu tanımlanan enfeksiyon ajanı, Respiratuar sinsitiyal virüs (RSV) ardından Adenovirüs, İnfluenza virüs ve Parainfluenza da gelmektedir. 4- Bronşiyolit kendini nasıl belli eder? İlk bulgular genellikle birkaçı bir arada olmak üzere burun akıntısı, öksürük, sık nefes alma, yardımcı solunum kaslarının kullanılmasına bağlı göğüs duvarında çökmeler, çekilmeler, hışıltılı nefes almadır. 5- Tanı koymak için özel bir test uygulanmalı mıdır? Bronşiyolit iyi tanımlanmış bir klinik tablo ve hastalık olması nedeniyle ağır durumlar dışında tetkik edilmesi genellikle gerekmez. Kan testleri, virüs izolason testleri, akciğer grafisi genellikle tanıya ve tedaviye yön vermekte gerekli değildir. Tanı, hikaye ve fizik muayene ile konmalıdır. Klinik tablo ve bulgular bronşiyolit dışında tanı şüphesi taşıyorsa veya altta yatan, risk yaratabilecek kronik hastalıklar varsa tetkikler planlanmalıdır 6- Bronşiyolit için risk grubu kimlerdir? RSV enfeksiyonu, bronşiyolitin en sık nedeni olup, ABD’de yılda 75- 125.000 sütçocuğunun hastaneye yatmasına yol açar. Çoğu vakada anne-baba bilgilendirilerek, yeterli destek tedavi ile bronşiyolit evde takip edilip tedavi edilebilir. Ancak altta yatan kronik hastalığı olan, veya bağışıklık sisteminde soruna sahip çocuk ve bebekler, prematüreler tedavi ve yakın...

Devamı…