Advertisement

Yazar: Dr. Demet Ilıkkan

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: BANYO

Yeni doğan bebek, doğum odasında kurulanır, sıcak havluya sarılır, başına şapkası takılarak ısı kaybetmesi minimuma indirilmeye çalışılır. Anne karnındaki 37C’lik sıvı dolu ortamdan oda sıcaklığına çıktığında hem ıslak kalmıştır hem de ısısını sabit tutan ortamdan yoksun. Isısını korumaya yardımcı olan özelliklerinden birisi de tüm yüzeyini, bazı bölgelerde daha belirgin olmak üzere kaplayan beyaz renkli, yapışkan kıvamda bir madde olan verniks kazeozadır. Doğumu takip eden ilk saatlerde veya ilk gün banyo yaptırmak cildini bu tabakadan arındıracağı için tercih edilmez. İzleyen günlerde yapılan banyolarda minumum sabun, şampuan gibi temizlik banyosu kullanılır. Banyo akan su ile yapılır. Yıkama suyunu içmemesine dikkat edilir....

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: YATAK

Yenidoğan veya bebeğin yattığı yatak, vücudun şeklini almayacak kadar sert, sıkı olmalıdır. Yatağın içinde bebeğin yüzünü örtüp, kaplayacak şekilde yastık, oyuncak, örtü, battaniye olmamalıdır. Bebek yatağında yüzüstü pozisyonda yalnız başınayken  uyumamalı ancak refakatçi varlığında bu pozisyonda uyumalıdır. Bebek için güvenli uyku pozisyonu sırtüstü yatıştır. Değişik nedenlerle yanına yatırmak gerektiğinde, önden desteklenip yüzüstüne dönmesi engellenmelidir. İlk altı ay anne-baba ile aynı odada, ayrı yataklarda yatması güvenliği ve bakımının kolaylıkla giderilmesi için yeterlidir. Altıncı aydan veya gece uykuları iyice belirip, uzadıktan sonra yatak odaları ayrılmalıdır. Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Göbek kordonu ve bakımı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Alt temizliği Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Mekonyum ve geçiş kakaları Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Banyo Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Oda sıcaklığı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Burun...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: ODA SICAKLIĞI

Yenidoğan büyük çocuğun veya erişkinin ısısını korumak için kullandığı titreme veya terleme gibi otonom özelliklere sahip değildir. Bu nedenle vücut ısısı ile uygunsuz soğuk derecelerde kalırsa vücut ısısı düşebilir, sıcak derecelerde kalırsa vücut ısısı  yükselebilir. Bebeğin sağlıklılığın ideal olarak devam etmesi için sıcakta ve soğukta kalmaması gerekir. Doğum odasında 37C’lik anne ortamından yaklaşık 23-24C’lik oda sıcaklığına geçmesi onun adapte olabileceğinin üzerinde bir ısı farklılığıdır. Bu nedenle doğum odasında bebek sıcak havlularla sarılarak, kurulanır veya annesinin koynunda sıcak kalması sağlanmaya çalışılır. Sağlıklı yenidoğan doğumu takip eden saatlerde dış ortam ısısına uyum göstermeye çalışır. Bu yeterli olamayacağı bilindiğinden oda sıcaklığında kalırken üzerinde giysisi, eldiveni, çorabı, başında şapkası ilk günlerde tutulur. Günler ilerledikçe önce şapkaya, ardından eldivenlere, izleyen aylarda da çoraplara ihtiyacı azalır. Sık yapılan yanlışların başında bebeği kat kat giydirmek, kat kat örtmek veya odasını uygunsuz şekilde sıcak tutmak gelir. Bebek bu durumda her zamankinden daha yorgun, beslenmekte isteksiz olur. Burnu tıkanarak nefes almakta da güçlük yaşar. Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Göbek kordonu ve bakımı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Alt temizliği Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Mekonyum ve geçiş kakaları Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Banyo Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Yatak Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Burun...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede kalışı boyunca yaşayacakları: AŞI

Her sağlıklı yenidoğana Hepatit B aşısı hastaneden ayrılmadan önce tek doz olarak, kas içine uygulanır. Yenidoğana uygulanan aşı takvimi ile vaktinde aşılanmamış büyük çocuğa veya erişkine uygulanacak Hepatit B aşı takvimi ve aşı miktarı aynıdır. Yenidoğan prematüre veya düşük doğum ağırlığı ile doğmuş ise ağırlığı 2000 gr üzerine çıkana kadar ilk doz uygulaması...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede kalışı boyunca yaşayacakları: İLAÇ

Sağlıklı doğmuş, emmeye başlamış bir yenidoğanın K ve D vitamini haricinde herhangi bir ilaca ihtiyacı yoktur. K vitamini normalde barsaklarımızdaki bakteriler tarafından doğal bir şekilde üretilerek ihtiyacımız giderilir. Pıhtılaşma süreci için şart olan K vitamininin eksikliği durumunda kanamalar görülür. Barsaklarımızda K vitamini üreten bakterilerin oluşma süreci beslenmeyi takip eder. Sağlıklı yenidoğan beslendikçe, dışkıladıkça mide-barsak sistemi de bazı post-natal değişikliklere uğrar. Bunlardan biri de normal barsak floramızın oluşmasıdır. Bu beslenme ile de alakalı bir şekilde yaşam boyu gelişerek devam eder. Anne karnında beslenmeyen, dışkılamayan bebeğin barsakları da K vitamini üretecek bakterilerden yoksundur. Bu nedenle K vitamini, doğumu takip eden kısa süre içinde kas içine  enjekte edilir. Sağlıklı yenidoğana bir kez uygulanması yeterlidir. D vitamini ihtiyacı sağlıklı yenidoğanda kilo almaya başlayıp, doğum ağırlığının üzerine çıkarken belirir. Bu ihtiyacı, güneşli mevsimlerde açık havada kalarak cildinin üreteceği D vitamininden giderebilirken güneşsiz mevsimde ağız yoluyla verilen günlük dozlar halinde...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede kalışı boyunca yaşayacakları: TESTLER

Sağlıklı doğmuş, emmeye başlamış, fizik muayene bulguları normal sınırlarda olan, aile öyküsü herhangi bir risk yüklemeyen yenidoğana özel testler yapılması gerekmez. Bunun istisnası yenidoğan tarama testleridir. Değişik ülkelerde değişik hastalık kombinasyonları bu başlık altında taranmakla beraber, doğumdan gelen tiroid hormonu eksikliği-yetersizliği ve doğumdan gelen metabolik hastalıkların bir kısmı başlıcalarıdır. Bu hastalıklar erken tanılandırıldığında, tedavi edilebilir ve bebeğin gelişimi üzerine olumsuzlukları önlenebilir hastalıklardır. Bu testlerin uygulanması için herhangi bir risk aranmaz, bütün yenidoğanlara uygulanır. Testte yanıltıcı sonuçları azaltmak ve doğru değerlendirme yapabilmek için test uygulanacak olan yenidoğanın iyi beslenmeye başlamış olması veya beslenme göstergesi olarak hastanede kaldığı sürece birkaç kere dışkılamış olması, dışkı renginin açılmaya başlamış olması veya doğumdan en az 48 saat geçmiş olması...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede kalışı boyunca yaşayacakları: GİYİNME

Yenidoğanın dış dünya adaptasyonunda aşması gereken güçlüklerden birisi de vücut ısısı regülasyonudur. Fazla sıcak bir ortamda, kalın giysilerle vücut ısısı yükselebilirken, soğuk bir ortamda yeterli giysi giydirilmediğinde vücut ısısı düşer. Yenidoğan üşüdüğünde titreyerek ısısını yükseltme becerisinden ve aşırı ısındığında terleyerek kendini soğutma donanımından yoksundur. Bu nedenle yenidoğanın vücut ısısının ideal derecede tutulması için çevre ısısı ve giysi kalınlığı önemlidir. Bebeğin başı yüzey olarak vücuduna oranla büyük bir alan kapladığından, serin odada başın da şapka ile örtülmesi veya sıcak ortamda başın açıkta bırakılması gereklidir. Yenidoğanın burun, kulak, el, ayak gibi uç bölgelerinde ısısını koruması gövde ısısını korumasından daha zordur. Bu nedenle yenidoğan bebeğe eldiven, çorap giydirilmesi de uygundur. Ancak bebeğin eli, ayağı serin diye kat kat giydirilmesi veya ortamın makul olmayan derecelere ısıtılması yanlıştır. Giysilerin ısı korumasını sağlamasının yanında, yenidoğana zarar vermeyecek doğal malzemelerden yapılmış olması, kusma, kanama gibi lekelenmelerin farkedilmesini zorlaştıracak şekilde yoğun desenli olmaması, kolaylıkla giydirilip, çıkarılabilir olması...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede kalışı boyunca yaşayacakları: BESLENME

Doğum odasındaki hem anne hem bebek için zorlu sürecin tamamlanması, birbirlerine dokunarak, duyarak, koklayarak, emerek ilk tanışmalarının ardından her iki taraf da yorgun düşerek dinlenmeye başlar. Yaklaşık bir saat sonra emmeyi doyma aracı olarak kullanan yoğun, yorucu, aktif anne sütü ile beslenme süreci gelişmek üzere tekrar başlar. İlk günlerde gelen anne sütü kolostrum, ağız sütü diye adlandırılır. Bu, ardından gelen olgun sütten görünüm, içerik ve miktar olarak farklıdır. Hastanedeyken bebeğin anne sütü ile beslenmesi, emzirmenin ilk adımlarının atılmış olması evde yaşanabilecek beslenme güçlüklerini hafifletir. İdeal olarak hastanede kalış süresi boyunca bebeğin alt değişimi gibi ihtiyaçları dışında anne ile aynı...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum odasında dış dünyaya adaptasyonu

Doğumun gerçekleşmesi ile beraber, bebeğin yeni koşullarına alışma çabası, mücadelesi süratle başlar. Yenidoğan açısından doğumun gerçekleşmesi, anne ile arasındaki yaşamsal bağın, göbek kordonunun kesilmesi ile tamamlanır. Anne karnındaki bebek için, doğum sonrası yemek yemek, nefes almak, vücut ısısının devamlılığını sağlamak yerini tutan işlevler, ihtiyaçlar bebeğin katılımı olmaksızın giderilirken, doğumun tamamlanması ile beraber yenidoğanın yaşamsal ihtiyaçlarını gidermek için aktif katılımı gerekir. Oksijen ihtiyacını gidermek için anne karnında iken hava içermeyen akciğerlerini oda havası ile doldurması gerekir. Var gücüyse ağlayarak akciğerlerini boşaltır doldurur havayla. Nefes alma düzeni, ihtiyacını giderir dengeye ulaştıktan sonra emme refleksi, emerek beslenmeyi geliştirmesine rehberlik eder. Doğumdan kısa süre sonra, henüz doğum odasında iken, anne ile tanışması, memeyi emmeyi geliştirmesi, anne-bebek arasındaki bağın kuvvetlenmesi için önemlidir. Anne karnındaki ideal ısı kontrollü ortamdan dışarıya çıkmakla beraber yenidoğanın yaşadığı termal değişiklikler, kendi başına adapte olabileceği sınırı zorlar. Bu nedenle yenidoğanın soğumamasına ve aşırı ısıtılmamasına dikkat...

Devamı…