Bir ritüelden bahsetmek istiyorum. Koro gibi söylenen bir nakarat.

“Bu kadar parayı çocuğun okuluna vereceğine çocuğa ver hayatı kurtulsun” nakaratı. Gerçekten durum böyle mi?

İstanbul’da vasat özel okullarda okuyan ve paralı bir vakıf üniversitesini bitiren bir çocuğun eğitimine harcanan parayı hesapladım. Kreşten üniversite mezuniyete kadar 700.000 TL buldum.

Daha sonra hiç özel okul yüzü görmemiş, deneysel yaklaşımlı cesur ailenin devlet okullarından mezun olan çocuğuna toplu para verdiğini varsaydım. Bu toplu para “okula verileceğine çocuğa verilecek” olan tutar kadar yani 700.000 TL.

Bir finansal modelleme yaptım ve aşağıdaki varsayımları kullandım:

– Faiz hesabını çok basit tuttum. Çocuğun okuluna yıllarca verilen paranın faiz getirisi hesaplanmadı ama diğer çocuğa verilen toplu paranın yılda 10% faiz getirisi olacağını hesapladım. Bu parayla ev alıp kira getirisi de olabilir ama ben bankaya koyacakmış şeklinde modelledim.

– Çocuklardan özel okulda okuyan ana babasının hayal ettiği gibi yürü ya kulum oluyor. Kariyer basamaklarını çifter çifter atlıyor ve maaşı da tecrübe ve pozisyonuna göre hep artıyor. Maaşı bol kepçeden attım, yoksa bu maaşları bulmak çoğu zaman hayal.

– Çocuklardan devlet okuluna gidenin ise başına korkulan geliyor. Hayatı boyu hiç terfi etmeden vasat bir pozisyonda çalışıyor. Sadece tecrübeye ilişkin maaş artışları oluyor. Çok üzülmeyin bir kenarda 700.000 TL parası var. Ana paraya dokunmuyor ama parasının faizini tırtıklıyor.

– Özel okulda okuyan şanslı kardeşimiz her ay maaşının %20 sini bir kenara koyup para biriktiriyor.

– Bu modellemeye göre bu iki çocuğun aynı miktarda para kazanıp ikisinin de kenarda 700.000 TL si olduğu yaşı bulmaya çalıştım.

İlk önce “yürü ya kulum” iyi kariyerli özel okul mezunu kardeşimizin gelir tablosuna bakalım:

İkinci olarak da ailesinin topluca para verdiği kardeşimizin gelir tablosunu inceleyelim:

Bu hesaba göre işte sonuçlar, artık siz karar verin:

– Özel Okul Mağduru kardeşimiz 51 yaşına geldiğinde kenara 746,400 TL para koyabilmiştir. Bu paraya diğer kardeşimiz zaten 23 yaşında sahip olmuştu.

– Özel Okul Mağduru kardeşimizin 51 yaşına gelene kadar ürettiği harcanmaya müsait gelir 2.985.600 TL dir. Devlet Okulu Gazisi ise toplam 3.046.400 TL lik bir harcanmaya müsait gelir elde etmiştir. Devlet Okulu Mezunu olan zaten bir kenarda 700.000 TL si olduğu için maaşının %20 sini bir kenara koymuyor tamamını isterse harcayabiliyordu.

– Özel Okul Mağduru 30 yaşına geldiğinde toplam harcayabileceği 316.800 TL üretebilmişken, Devlet Okulu Mezunu olan 30 yaşına kadar 766.400 TL harcayabilir. Özel Okul mezunu olan hayatının en güzel yıllarını çulsuz bir şekilde geçirirken, diğeri para içinde yüzmüştür.

– Özel Okul Mağduru olan bir an önce yükselebilmek için gece gündüz çalışıp hayatını heba ederken diğeri ise gününü gün etmiştir.

– Özel Okul Mezunu olan 50 li yaşlarının ortasında “yandım bittim sendromu” olup işsiz kalacaktır ama diğeri keyifle geçen yıllarını çevresindekilere anlatıp rakının dibine vuracaktır.

Bu model tamamıyla finansal ve rakamsal gerçekler üzerine kurulmuştur, lütfen buradan cesaret alıp eşinizle tartışmayın.

Yazı, Erdinç Eroğlu’nun businessfetish adlı blogundan alınmıştır.