Örnek dönüşüm alanı gösterilen ama selde 5 kişiye mezar olan TOKİ Konutları dere yatağına yapılmış. ‘Bodrum katı yapmayın’ uyarıları da dinlenmemiş. Ölümlerin hepsi bu katlarda oldu.

Samsun dün büyük bir felaketle uyandı. Samsun’da 4,5 saatlik yağış, 6’sı çocuk 9 can aldı. TOKİ’nin ırmak yatağına yaptığı konutların bodrum katlarında 5 kişi öldü. Önceki gece fırtınayla başlayan ve 4.5 saat süren şiddetli yağış en az 9 cana ve büyük hasara mal oldu. Kayıp 4 kişi ise aranıyor. Canik’te, TOKİ’nin 2 yıl önce törenle teslim ettiği 450 dairelik Kuzey Yıldızı Konutları’nda, alt katlarda oturan iki aileden 5 kişi can verdi. Mert Irmağı’nın yatağına yapıldığı anlaşılan konutlarda, bu ırmağın taşması sonucu ölenlerin 4’ü çocuk.

Alt katları tamamen suyla dolan bu binalarda bodrum katta mahsur kalan Yılmaz ailesinin 3 ferdi kurtarıldı, ancak oğulları Abdullah (5) ve Hüseyin Yılmaz (1,5) can verdi. Aynı yerde yine bodrum katında oturan Kenan Yazıcı da (43), oğulları Mücahit (16) ve Bedirhan (9) ile birlikte yaşamını yitirdi. Hurdacılık yapan Mehmet Yaylacıoğlu’nun (60) cesedi de ırmak kenarında bulundu. Çarşamba ilçesindeki düğünden Samsun’a dönerken Derbent’te otomobilleri sele kapılan Bütüner ailesinden, üniversitede memur olan Murat Bütüner (40) kurtarılırken, eşi Emine Bütüner (36) ile kızları Miranur Bütüner ve Seher Özkan isimli bir kız çocuğunun cesetleri bulundu.

‘Çocuklarım içeride, kurtarın!’
Selma Yazıcı… Ayrı yaşadığı eşinin ve iki oğlunun TOKİ Konutları’nın bodrumundaki kapıcı dairesinde sele yakalandıklarını biliyor, ama acı haberi henüz bilmiyor. Genç kadın “Çocuklarım içeride, kurtarın” diye bağırarak su dolu eve girmek istiyor… Oğulları Mücahit (16) ve Bedirhan (9) ile eşi Kenan Yazıcı’nın cesetlerini dalgıçlar daire kapısının yanında buldu.

Samsun Canik’teki Mert Irmağı’nın taşması sonucu, “Karadeniz’in en büyük kentsel dönüşüm projesi” olarak gösterilen Kuzey Yıldızı Konutları’nda tam bir facia yaşandı. Trajik olansa Canik Belediyesi’nin konutları inşa eden TOKİ’ye ‘bodrum yapmayın’ uyarısına rağmen bloklara Bodrum katı yapılmasıydı. Kuzey Yıldızı’nın bodrumları, 4’ü çocuk 5 kişiye mezar oldu. TOKİ’nin 2007’de inşasına başladığı konutlar için, Mert Irmağı’na dökülen Yılanlıdere’nin yatağı değiştirildi ve eski yatağa konutlar yapıldı. Irmağın 200 metre uzağına yapılması gereken konutlar sadece 30 metre mesafede yapılmıştı. Belediyenin ‘Bodrum katı yapılmasın’ uyarısını da kulak ardı eden TOKİ, 2010’da teslimat yaptı. Ve önceki gece başlayan sel felaketinde 4’ü çocuk 5 kişi bu konutların bodrum katlarında boğularak can verdi. Canik Belediye Başkan Yardımcısı Seyit İleri, “TOKİ’ye kapıcı dairesi koymamalarını tavsiye etmiştik.

Ölümler o dairelerde oldu. Bunlar bodrumda değil zeminde olsun istemiştik” diyor. Canik Belediye Başkanı Osman Genç ise 2 yıl önce bu konutları, “Samsun’da yapılacak kentsel dönüşümlere örnek teşkil edecek, şehrimizi çarpık yapıdan kurtaracak, insanımıza daha sağlıklı yaşam fırsatı sunacak” sözleriyle tanıtmıştı. Radikal ’in ulaştığı mimar ve mühendisler can kayıplarının sebebi olarak konutların ırmağın yalnızca 30 metre yanına yapılmış olmasını gösteriyor. Uyarılara rağmen bodrum katı yapılmasının da ölüme davetiye çıkardığını söylüyorlar. İnşaat Mühendisleri Odası Samsun Şube Başkanı Hüseyin Tüfek konutların dere yatağına mesafesinin 30-40 metre olduğunu belirterek “Irmağın iki tarafında 200 metrelik bir koruma bandı bırakılmalıydı” diyor.

DSİ 7. Bölge Müdür Yardımcısı Murat Us ise sel baskınının dere yatağının değiştirilmesinden değil, selde sürüklenen ağaçların nehri tıkamasından kaynaklandığını öne sürdü.

‘Yer seçimi yanlış’
TMMOB Mimarlar Odası Samsun Şube Başkanı Selami Özçelik, kentsel dönüşüm alanı ilan edilen bölgede sağlıklı binalar vaat edildiğini söyleyerek, “Ama 2 yıl olmadan bu olayla karşılaştık. TOKİ boş bulduğu her yere bina yapıyor ve bilimsel kurallara uymuyor. Binaların yapıldığı yer Yılanlıdere ve Mert Irmağı’nın birleştiği nokta. Dere yatağına inşaat yapılmış, yer seçimi yanlış. Asıl hata binayı yapanda değil; burayı yapılaşmaya açan, imar değişikliği yaparak izin verende” diye konuştu.

‘TOKİ’nin bir yanlışı olduğunu sanmam’
‘Afet riskli alanların dönüştürülmesi’ toplantısı için Bursa’da olan Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, gazetecilerin soruları üzerine, “Olayı tam bilmiyorum. Gerekli tetkikler yapılacak. Yer seçimi ve yapılaşma konusunda yanlış olduğunu zannetmiyorum” dedi. Samsun milletvekili olan Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç ise konutlarda inceleme yaptıktan sonra, “Bölge eski gecekondu yerleşim yeri. Kentsel dönüşüm olmasa, yaşanacak kaybın hesabını yapmak mümkün olmayacaktı” dedi.

CHP Meclis’e taşıdı
CHP de hemen harekete geçerek TOKİ’nin uygulamaları için Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını istedi. İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ve arkadaşlarının imzasıyla sunulan önergenin gerekçesinde, “TOKİ konutlarının altyapılarının tamamlanmadan teslim edildiği, konut maliyetlerinin sosyal donatı alanlarının inşası gerekçe gösterilerek gereğinden fazla yükseltildiği iddiaları artmaktadır” denildi.

Elif İnce / Radikal