Yazar: Uzunçorap

25 Ekim’de arkadaşım Metin Solmaz, kendi Facebook sayfasına bir soru yazdı, beni de konunun muhatabı olarak gördüğü için sağolsun, yorumumu sordu. Soru şuydu: “Otistik demek neden ayıp? Doğrusu neden otizmli olsun? İngilizcesi olan ‘autistic’ de mi ayıp? Neden?” Ben Metin’in sorusunu görene kadar farklı yorumlar gelmişti, o yorumların bir kısmı benim 9 yıllık otizmle yaşam tecrübeme göre çok doğruydu, bir kısmı ise çok yaralayıcı ve kırıcı. Sonra ben de kendi yorumumu yazdım, bir miktar ortalık karıştı(!). Metin “sen bu yorumlarını derleyip yazsana” dedi, ben biraz çekimser kaldım. Baktım ki tartışma uzadı, hatta yazdıklarımı kendi sayfalarında paylaşanlar oluyor. ‘İnsanlar tartışarak öğrenirler’ fikrinden hareketle, Metin’in önerisini kabul edip bugünün gökkuşağı rengi olarak hassas konumuzu yazayım istedim. Buyrun, tartışalım, ben de biraz özen ve anlayış için ricacı olayım sizlerden! Neden “otistik değil de otizmli” denmesini istiyoruz? Konu aslında birçok başka kelimede olduğu gibi, hastalığın/farklılığın veya tıbbi tanımıyla “bozukluğun” – ki bu kelimeden hoşlanmıyorum kişisel olarak- ana terminoloji dilinin ağırlıklı olarak İngilizce olması ve Türkçeye tercüme edilirken, eski yıllardan bugüne kadar yanlış tercümelerin yerleşip dilimize yapışıp kalmış olmasından ibaret. Otizm, Türkçedeki kullanımı ile, “yaygın gelişimsel bozukluk” yelpazesinin genel adı. İngilizce terminolojide, otizmli bireyden bahsederken “he/she has autism” veya “child with autism” denir, bu terimi “otizmi olan kişi” olarak çevirebiliriz. Bu bir durum/hastalık/farklılık belirtisidir, bireyin tüm karakterini tasvir etmez ve belirlemez. Oysa “autistic/otistik” otizm yelpazesi içinde yer alan bireylerin otizmden kaynaklanan farklı davranışlarını/takıntılarını veya...