7. Gebelik haftası
Büyüme hızla devam etmekte, artık daha belirgin olarak fasulye şeklinde görülüyor, boyu 1,2-1,4 cm, ağırlığı ise 0,7-0,9 gram civarında, kollar ve bacaklar kısa yüzgeçler gibi belirginleşmeye başlar, parmak taslakları oluşur. İç organlar kalp, akciğer, bağırsaklar ve appendiks gelişmesini sürdürür.
Kapanan beyin omurilik kanalı içerisinde beyin ve omurilik gelişmektedir. Gözler, burun delikleri gözün ağ tabakası olan “retina”nın gelişimi de devam etmektedir. Bu organlar hem denge hem de işitmede görev alır. İlkel bir ağız ve dil fark edilebilir. İnce bir tabaka halinde deri belirir. Beyin üç ana kısmına ayrılır. Tiroid bezi gelişimini sürdürür, lenfatik sistem ilk defa oluşmaya başlar. Kalp kısımları plasma ve kan hücreleri ile dolar. Kan dolaşımı başlamıştır. Şimdilik iki bölümden oluşan kalp dakikada 150-160 defa atmaktadır. Gebelik haftaları ilerledikçe kalp atım hızı yavaşlayacaktır. Embriyo artık tamamen amniyon kesesi içinde yerleşmiştir.
Anne adayı için sabah bulantıları ve aşerme belirginleşmeye başlar. Birçok yiyeceğe karşı istek duyabilir. Aşermenin net nedeni bilinmese de koku ve tat alımında olan değişim sonucu olabileceği düşünülmektedir. Çok farklı yiyeceklere karşı olabilir. Ciddi kusmalar eklenmedikçe bulantı önleyici ilaç kullanımı önerilmez. Bir miktar iç çamaşırda leke bırakmayan vajinal kokusuz akıntı olabilir. Ayrıca kaşıntı, kesilmiş süt gibi akıntı ve idrar yaptıktan sonra veya yaparken yanma olması durumunda gebeliğin fizyolojik değişikliklerine bağlı olarak daha sık oluşan “mantar enfeksiyonu” akla gelmelidir. Artan gebelik hormonları nedeni ile gebe biraz alıngan ve huzursuz olabilir. Bir yandan da gebeliğin nasıl seyredeceği, bebekte bir anormallik olup olmayacağı soruları ile bu süreçte endişeler oluşabilir.
Hamileliğin ilk üç ayı bebeğin en hızlı şekilde büyüdüğü, hücre sayısının en hızlı arttığı dönemdir. Bu gelişimi sağlayabilmek için annenin tüm kaynaklarını kullanmaktadır. Bu nedenle çok uyuma, etrafa ilgisizlik gibi şikayetlerde genellikle görülür. Gebe çok hareket etmek için kendini zorlamamalı, gün içinde küçük kısa şekerlemelerle enerji toplamalıdır. Bu yaşananların doğal olduğunu ve zamanla yok olacağını bilmelidir.
Bebeğin organ gelişiminin sürdüğü bu kritik haftalarda; sigara, alkol ve ilaçlardan uzak durulmalı. İlaç gerektiğinde gebenin hekimine mutlaka danışması gereklidir. Toksoplazma mikrobunun getireceği risklerden uzak durmak için, çiğ et ürünleri tüketilmemeli, çiğ ete dokunduktan sonra eller iyice yıkanmalı, özellikle evcil hayvanların dışkılarından uzak durulmalıdır.
8. Gebelik haftası
Organların gelişiminin hızlı yaşandığı ve bundan sonra da böyle devam edeceği haftaya başladık. Embriyonun boyu 1.5-1.7 cm ağırlığı yaklaşık 1 gr’a ulaştı. Burun ucu oluşur, göz kapakları belirginleşir, alt çene ortaya çıkar. Yemek borusu nefes borusundan ayrılır. Yanında akciğerler yer alır.
Böbrek oluşumu başlar, kalp kapakçıkları belirginleşir. Kolların uzaması devam ederken kıvrılmalar başlar, bunlar dirsek belirtileridir.Avuç içleri belirgin bir hal alır. Kollarda sinir iletimi başlar. Omurilik ise gelişimine devam eder.
Embriyo gelişim ve gebelik kesesinin büyümesi ile birlikte rahim büyür ve şekil değişikliğine uğrar. Normali 50-60 gram ağırlığında ve “armut” şeklindeki bir rahim giderek büyür, şekil değişikliklerine uğrar ve gebeliğimin sonunda yaklaşık 20 kat büyüyerek bir kiloya ulaşır… Lohusalık sonunda da tekrar eski haline döner. Vücudumuzda bu kadar hızla büyüyüp tekrar eski haline dönen ikinci bir organımız yoktur.
Gebenin göğüsleri de büyümeye başlar. İlk günlerdeki hassasiyet yavaş yavaş azalır ve hamilelik boyunca göğüsler 1 ya da 2 beden büyür. Sütyen sıkmaya başladığında yenisini almak için fazla beklenmemelidir. Rahat ve pamuklu iç çamaşırları giymeye özen gösterilmelidir.
Gebelik süresinde bazen rahim ve kasıklarda düzensiz kramp tarzında ağrılar olabilir. Bu hem rahimdeki büyüme, hem de hormonların etkisi ile ortaya çıkar. Yine erken gebelik haftalarından başlayarak tükrük salgısında, kıllanmada artış, cildin yağlanması ve sivilceler oluşması da gibi gebeliğe özgü değişiklikler görülebilir.
Bulantılar ve bazen kusmalar devam etmektedir. Bu haftada mide ekşimesi ve hazımsızlık şikayetleri de görülmeye başlayabilir. Meyve, sebze gibi lifli gıdalar yenmesi, yemekten sonra göğüs yukarıda dinlenilmesi, geceleri yatmadan yemek yenmemesi şikayetlerin azalmasına yardımcı olabilir.
Anne hiç yiyemiyor ise idrar tahlilinde aseton veya keton cisimleri bakılıp bulunur ise damardan beslenmesi gerekir.
Diğer yandan, psikolojik olarak anne olmayı benimsemek gebeyi rahatlatır.
Bebek için önemli bir dönemin sonuna doğru yaklaşılmaktadır. Bu haftaya kadar ‘embriyo’ olarak adlandırılan bebek bu haftanın sonunda ‘fetus’ adını alacaktır.
