Uykunun alternatifi yoktur. Uyku ekmek ve su kadar gereklidir, eksikliğinde hayatın devam etmesi mümkün olmaz. Eren Kaya, kendi oluşturduğu web topluluğu Beşer Yapım Bakım Onarım’daki yüzlerce anne ile birlikte zenginleştirdiği tecrübelerini, okudukları ve araştırdıkları ile birleştirip “Uyku Kitabı”nı kaleme aldı. Ağaçkakan Yayınları’ndan yayımlanan “Uyku Kitabı”, dünyadaki eğilimler, aktardığı tecrübeler ve detay önerileri ile uyku konusunda ebeveynlerin rehberi olacak.
Uyku ile ilgili yüzyıllardır yapılan araştırmalara, gözlemlere ve denemelere rağmen hâlâ cevaplanmamış pek çok soru bulunuyor. Bilim pek çok konuda olduğu gibi uyku konusunda da epey aşama kat etmesine rağmen yine de uyku, tüm gizemiyle şairlere, yazarlara, filozoflara esin kaynağı olmaya devam ediyor.

Bebek ve küçük çocuklarda uyku ve uyku eğitimi konusu ülkemizde ciddi bir sorunken bu konuda bilgi arayışı içindeki ebeveynlerin güvenilir bilgi kaynaklarına ulaşması da pek kolay olmuyor. Eren Kaya’nın “uyku” konusunda ebeveynlerden gelen birçok soru üzerine derlediği “Uyku Kitabı”, bebeklere ve çocuklara sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırılması ve gerektiğinde bu amaçla eğitim verilmesi için ihtiyaç duyulan bilgileri içeriyor.

New York’ta sağlık yönetimi alanındaki eğitiminden sonra bebek-çocuk bakımı konusunda da pek çok bilimsel çalışmaya dahil olan Eren Kaya, “Beşer Yapım Bakım Onarım” isimli bloğunda yayınlanan “uyku eğitimi” yazılarının çok ilgi görmesi üzerine bu konu hakkında bir kaynak ve rehber kitap hazırladı. Kaya, bloğun devamı olan Beşer Yapım Bakım Onarım (BYBO) Facebook grubunda da çocukların uyku sorunlarıyla ilgili yazılar ışığında paylaşılan deneyim ve fikirleri, uyku hakkında sıkça sorulan soruları “Uyku Kitabı”nda bir araya getirdi.
“Uyku Kitabı”nda; uykunun evrelerinden büyüme ve gelişimle olan ilişkisine, bebek ve çocukların farklı yaş aralıklarındaki karşılaşılan uyku sorunlarından, çözüm yöntemlerine ve ortam düzenlemelerine kadar aklımıza gelip gelemeyecek pek çok konu ele alınıyor. Kitabın son bölümünde ise 20 kadar ebeveyn ve çocuğun “uyku eğitimi” konusunda başarı-başarısızlık hikayelerine ve deneyimlerine yer verilmiş.
İşte kitapta ele alınan konulardan ve başlıklardan birkaçı:

Bebeklerin yaşa göre ne kadar uykuya ihtiyaçları vardır?
Gündüz uyku sürelerini eşit olarak bölmeye çalışın. Yenidoğan için 7-9 saatlik uyku, 3 ila 5 arası gündüz uyku sayısını içermeli. Rutin bölümünde de bahsettiğim gibi; her gün aynı saatlerde uyumaya alıştırılan bebek, uyku saati geldiğinde uyumaya hazır olacaktır. Eğer bir sıkıntısı yoksa direnmeyecektir. 2-6 aylık bebeğin gündüz uyku sayısı 3 olabilir. Yaş ilerledikçe ihtiyacına ve uyku süresine bağlı olarak sayıyı azaltabilirsiniz. 1 yaşından sonra gündüz uyku sayısını 1’e düşürebilirsiniz, ancak bazı bebekler hâlâ 2 uykuya ihtiyaç duyabilirler. Bunu da yine bebeğinizin sinyallerini göz önüne alarak belirlemelisiniz. 18 aylık bir bebek nadiren günde 2 kez uyumak ister. 1 uyku çoğu zaman kâfidir. Çocuklar ortalama 4 yaş civarında gündüz uykusunu terk ederler. Çocuğunuzun hâlâ gündüz uykusuna ihtiyacı olabilir. Yaşı ilerledi diye buna engel olmaya kalkışmanızı tavsiye etmem. Gündüz uykularını terk etmek tamamen çocuğun tercihine bırakılmalı.

Sabah çok erken kalkarsa ne yapacağım?
Uyku eğitimini yeni almış bebekler sabah 4:30-5:00 gibi kimsenin sevmediği saatlerde kalkmak isterler. Böyle bir durumda yine 5-10 dakika bekleme planını yürürlüğe sokun ve gece uyandığında yapmanızı tavsiye ettiklerimi yapın… Eğer 6:00 olduğunda hâlâ uyumamış ve kalkmak için ısrar ediyorsa o zaman kalkmasına izin verin. 20:00’de uyumuş bir çocuğun 6:00’da uyanması normaldir. Artık uyanma ve güne başlama rutinine geçebilirsiniz.

İkizler aynı odada mı uyumalılar ayrı odalarda mı?
Her iki durumun da avantajları ve dezavantajları var. Eğer bebekleriniz tek yumurta ikizleriyse aynı odada uyutmakta tereddüt etmeyin. Birbirlerine uyum sağlamaları çok daha kolay olacaktır. Çift yumurta ikizleri için durum o kadar kolay olmayabilir. Hastaneden döndüğünüz ilk gün aynı odada yatırıp bir müddet gözlemlemenizi tavsiye ederim. Sık besliyor olmanız dolayısıyla bu oda muhtemelen sizin odanız olacaktır. Böylelikle bebeklerinizin karakterlerini izlemeniz daha kolay olur. Eğer birinin uykuya dalması daha problemliyse ve diğerini olumsuz etkiliyorsa o zaman odalarını ayırmak faydalı olabilir. Odalarını ayırma şansınız yoksa farklı beşiklerde yatırmanızı öneririm.
Ağaçkakan Yayınları’nın Uzunçorap Serisi’nden yayımlanan “Uyku Kitabı”, 7 Nisan Cuma günü raflardaki yerini alacak. “Uyku Kitabı”na tüm kitabevlerinden ve Ağaçkakan Dükkan’dan ulaşabilirsiniz.

Eren Kaya kimdir?
Kars’ta doğdu ve ilk yıllarını orada geçirdi. Almanya, İzmir, çoğunlukla da Mersin’de yaşadı. Koç Üniversitesi Ekonomi bölümü sonrasında New York Üniversitesi’nde sağlık yöneticiliği ve politikaları alanında yüksek lisans yaptı, NYU Tıp Merkezi’nde araştırma ve geliştirme bölümünde çalıştı. Mezun olduktan sonra New York Mount Sinai Tıp Fakültesi Klinik Çalışmalar Bölümü’nde yöneticilik yaptı. Bu süre zarfında kadın hastalıkları, fertilite ve bebek-çocuk bakımı konularında yapılan araştırma ve deneylere tanıklık etti, çalışmalara katıldı. Çok sayıda konferans ve seminerlere katıldı, sunumlar hazırladı. Bu konularda dünyanın önde gelen bilim insanları ile birlikte çalışma şansına sahip oldu. BYBO’nun oluşturan bilgi birikimi büyük oranda bu sayede oluşmuştur. 7 yaşında Leyla adında bir kızı var. New York’da holistik beslenme ve doğal yollarla sağlık üzerine araştırmalarına devam ediyor. Kadın hakları, silahsızlanma, şiddetsizlik ve barış odaklı kuruluşlarda çalışıyor ve eğitimini sağlık-bilim haberciliği üzerine devam ettiriyor.