Plastikten tamamen uzak durmak belki imkansız ancak plastik kullanımından kaçınmanın etkili birçok yolu var!
Günümüzde plastik, hayatımızda o kadar çok yer edinmiş ki neredeyse onsuz bir hayat hayal etmek bile imkansız. Plastikten arınmış yaşam biçimi geliştirmeye çalışmak ise onurlu ve önemli bir çaba. Ayrıca gün geçtikçe ve plastik kullanımına alternatif talep eden ve anlamsız boyutlarda plastik tüketmeyi reddeden insanların sayısı arttıkça, alternatif yolları da çoğalıyor.
İşte, evde plastik kullanmaktan kurtulmanın bazı yolları: Endişelenmeyin, düşündüğünüzden çok daha kolay!
1) En zararlı plastiklerden sakının
Dikkat ederseniz, tüm plastik ambalajların altında oklardan yapılmış bir üçgen sembolün içinde bir sayı (1-7 arası) göreceksiniz. En zararlı plastikler şunlardır:
#3 – Polivinil Klorid: son derece zehirli bir plastiktir ve kurşun, ftalat gibi tehlikeli katkılar içerir. Streç film, plastik şişeler, yerfıstığı ezmesi kavanozları ve çocuk oyuncaklarında kullanılır.
#6 – Polisitren: bu plastik, beyin ve sinir sistemi için zehir etkisi olan stiren içerir ve straforda, kullan-at plastik tabaklarda, restoranlarda yemek taşımak için kullanılan plastik kaplarda ve plastik çatal bıçaklarda bulunur.
#7 – Polikarbonat/Diğer Kategorisi: bisfenol A içerir ve çoğu çöp poşetinde, plastik akıtmaz bardaklarda, spor içeceği şişelerinde, meyve suyu ve ketçap ambalajında bulunur
2) Plastik içermeyen kaplar kullanın
Nereye giderseniz gidin yanınızda tekrar kullanılabilir su şişesi ve seyahat tipi içecek kupanızı taşıyın. Öğle yemeğinizi cam (cam turşu kavanozları işinizi görür), paslanmaz çelik, sefer tası, kumaş sandviç kılıfı, ahşap “Bento” kapları gibi malzemelerle taşıyın. Süpermarkete, manava ya da başka bir yere alışverişe giderken tekrar kullanılabilir torba , çanta ya da file götürün ve meyve sebze almadan önce bu torbayı tarttırın.
3) Asla şişelenmiş su içmeyin
Şişelenmiş su almak absürd. Özellikle de şişelenmiş suyun, musluk suyundan daha az kontrol edildiği düşünülürse. Şişelenmiş sular genellikle filtrelenmiş musluk suyudur, anlamsız bir şekilde pahalıdır ve suyun toplanması, şişelenmesi, taşınması büyük bir kaynak israfıdır. Ayrıca, şişelenmiş su genellikle geri dönüştürülmeyen, gereksiz plastik tüketimiyle sonuçlanır.
4) Toptancıdan alışveriş yapın
Toptancıdan ne kadar çok malzeme alırsanız, ambalajdan o kadar tasarruf edersiniz. Toptan satış yapan marketlerde uzun yıllardır geçerli olan bu mantık, sonunda marketlerde de gittikçe yaygınlaşıyor. Ayrıca yiyeceklerin maliyetinden ve arabayla markete yapılacak ekstra yolculuklarda harcanacak yakıt parasından da tasarruf etmiş olursunuz.
Plastik bir ambalajı olmayan büyük teker peynir gibi malzemeler keşfedin ve bunları her fırsatta depolayın.
Editörün Notu: Türkiye bağlamında aktarları düşünebiliriz.
5) Dondurulmuş hazır gıdadan kaçının
Hazır yiyecekler aşırı ambalaj atığının en önde gelen nedenlerindendir. Donmuş yiyecekler plastiğe sarılı ve plastik bir kaba konmuş ve genelde üzeri yine plastikle örtülmüş olarak satılır. Başka bir yolu yok, eğer plastik kullanımından kurtulmak istiyorsanız alışveriş alışkanlıklarınızı değiştirmek zorundasınız.
6) Yapışmaz pişirme kapları kullanmaktan kaçının
Kendinizi ve ailenizi, Teflon gibi yapışmaz yüzeyler ısıtıldığında açığa çıkan zehirli perfloro kimyasallara maruz bırakmayın. Bunların yerine, dökme demir (düzgün şekilde bakımı ve muhafazası yapıldığında yapışmaz ürünler kadar kullanışlıdır), paslanmaz çelik ya da bakır kaplarda yemek pişirin.
(Dökme demir bakım ve saklama önerileri için burayı tıklayın.)
7) Soslarınızı ve çeşnilerinizi kendiniz hazırlayın
Bu, eğlenceli bir konserve yapma deneyimi olabilir ve tek bir gününüzü ayırarak bütün yıl yetecek kadar konserve yapabilirsiniz. Yaz sonunda, mevsimi olan salatalık ya da kabak sosu ve ketçap hazırlayabilirsiniz. Çikolata sosu, hardal ve mayonez ise, yapılışını bir defa öğrendiğinizde çabucak ve kolayca yapabileceğiniz şeyler. Tüm bunlar cam kavanozlarda muhafaza edilebilir.
8) Karbonat ve sirke en yakın dostlarınız olsun
Büyük karton kutularda ucuza satılan karbonat ve büyük cam kavanozlarda satılan sirke, evi temizlemek, ovmak ve dezenfekte etmek; bulaşıkları yıkamak için, plastik temizlik şişelerinde satılan ürünlerin yerine kullanılabilir. Ayrıca karbonattan, etkili bir ev yapımı deodorant elde edilebilir ve hem karbonat hem de sirke (özellikle elma sirkesi) şampuan ve saç kremi şişelerinin yerini alabilir.
Editörün Notu: Bu tarifler ve daha niceleri için “Zehirsiz Ev“e bakabilirsiniz.
9) Plastik ovalayıcılar yerine doğal kumaşlar kullanın
Bir yeri ovalamak için ekstra güce ihtiyacınız varsa plastik yerine bakır malzemeleri tercih edin. Plastik ovma fırçaları yerine pamuklu bir bulaşık bezini ya da hindistancevizi lifinden yapılmış fırçaları bulaşıklarınızda kullanabilirsiniz. Kullan at bezler yerine pamuklu el yüz havlusu kullanın. Eskimiş paçavraların gücünü yabana atmayın!
10) Plastik kullanımı gerektirmeyen çamaşır yıkama alışkanlıkları kazanın
Plastik kapaklı karton kutularda satılan, içinden çıkan kepçesi ya da ambalajı plastik olan hazır çamaşır deterjanları yerine sabun tabletleri, sabun topları ya da sabun çubukları kullanın. Bu deterjanlar ayrıca gezegenimiz için de oldukça zararlı. (Bu konuda daha fazla bilgi için burayı tıklayın.)
Aynı nedenlerle, sıvı sabun yerine kalıp sabunu tercih etmelisiniz. Kalıp sabun ayrıca iyi bir tıraş köpüğü alternatifidir.
Yazının İngilizce Orijinali
Yazı: Katherine Martinko
Yeşil Gazete için Çeviri: Deniz Menteşeoğlu
(Yeşil Gazete, Tree Hugger)
