Ortalama bir insan kendine yabancı 10 insan ile karşılaştığında, ileride gördüğü bu yeni yüzlerin en az altısını hatırlayabilir. Nüfusun yüzde ikisi ise bahsettiğimiz yüz tanıma becerisine sahip değildir. Gördüğü yüzleri hatırlayamayan bu insanlar tıptaki tanımıyla prosopagnozi, yani yüz körlüğünden muzdariptir.

Babam da yüz körlüğü yaşayan otizm spektrum bozukluğuna sahip insanlardan sadece biriydi.

1975 yılında, prosopagnozinin varlığı ebeveynlerimin evliliklerinde bitmek bilmeyen bir çatışmalara neden olmuştu.

Annem dalış tüpüne takılan uzun düz saçlarına sinirlenip kıvırcık saçlı beyaz bir kadın olmaya karar verdi. Kuaförden dönünceye kadar babam onu bu konuda desteklemişti. Annemin bu dönüşümü onu gülümsetmişti. Fakat, babam sonraki altı hafta boyunca karısına ait olmadığını düşündüğü bu kıvırcık saçlara yan gözle baktı.

Babam bu değişimin onu neden rahatsız ettiğini dile getirmedi; fakat yine de bu konu hakkında bir şeyler dedi.

Bir gece onları duydum:

“Sen, şeeey güzel görünüyorsun. Ama bu… Sen değilsin… Uzun siyah saçlı olan sensin.”

“Bu güzellikle ilgili değil; sadece lanet olası dalış tüplerinin saçımı mahvetmesinden bıktım.”

Annem yeni özgür saçlarıyla muhteşem hissederken, sonunda bir şeylerin ters gittiğini anladı. Bu saç modeli, babamın kafasında anneme dair oluşturduğu kadın imgesi ile örtüşmüyordu.

Annem saçlarını iki küçük Miley Cyrus topuzu yaptığında bütün sorun çözüldü!

Babamın yüz körlüğünü artık biliyoruz. Bir filmi takip etmenin neden onu bu kadar zorladığını ve büyük kalabalıkların onu neden bu kadar şaşırttığını (bütün sarışınlar ona göre aynı insandı) biliyoruz.

Babamın deneyimleri oğlumuzun mücadelesinde bize yol gösterdi. Rujumu silmemde ısrar ederken hiçbir kötü niyeti yoktu. Ruj, ona göre beni bir anne olarak tanınmaz hâle getiriyordu. Bugüne kadar, saçımı asla düzleştirmedim; fakat bir gün kıvırcıklarımı düzleştirdiğimde bütün aile şikayet etmeye başladı.

Nedeni elbette:

Prosopagnozi

Babam ve Tyoma gibi, otizm spektrumlu birçok insan yüz körlüğünden etkileniyor.

Aslında, ortalama bir yüz körlüğü olanlar yüzleri seçebilme ve düzgün kodlama gibi becerilerinin olmama derecesinin çoğu zaman farkında olmayabilir.

Çocukta prosopagnozi ne kadar erken teşhis edilirse, yüz tanıma becerilerinin o kadar hızlı bir şekilde geliştirilmesine yardım edilebilir. Eğer çocuğunuz otizm spektrumlu ise, bu işaretler size yüz körlüğünü fark edebilmenizde yardımcı olacaktır.

* Ailenizdeki bir bireyin veya bir arkadaşın görünüşündeki değişikliğe karşı saldırgan bir tavır içerisinde olmak ve rahatsızlık hissetmek,

* İnsanları tanımada giyim, saç şekli, kilo ve boy kavramları temel alındığı için aynı tarza sahip insanları birbirine karıştırmak,

* Canlı televizyon programlarından ziyade çizgi filmlere düşkünlük,

* Aynı yaş ve büyüklükteki çocukları tanımakta güçlük çekildiği ve yetişkinlerin bu tür ortamlarda daha kolayca seçilebilmesinden dolayı okulda yaşanılan tedirginlik, öğretmene bağımlılık,

* Kalabalık yerlerden korkmak,

* Çocuğunuza bakan kişinin aynı saç ve giyim tarzına sahip başkalarıyla karıştırılması…

***

aquietweek.com