Başka bir okul mümkün!

2009 yılında fikirsel temelleri atılan Başka Bir Okul Mümkün Derneği, 2010 Kasım ayında alternatif bir okul modelini geliştirmek ve bu modelin uygulandığı ilköğretim okulları açmak amacıyla kuruldu. 2010 yılı başında buluşmalarına başlayan gönüllü grubumuz, Türkiye’deki mevcut eğitim sisteminin eksiklerini tespit etmek, sorunlara çözüm önermek ve bu paralelde alternatif bir okul modelini gündeme getirmek hedefiyle yola koyuldu. Mevcut eğitim sisteminin sorunlarıyla; aktivist, aile, eğitimci olarak her gün yüzleşmekte olan pek çok BBOM gönüllüsü, sistemli çalışma ve araştırmalara dayanarak temelleri sağlam bir alternatif yaratmak üzere çalışmalara da başlamış oldu.

Bu anlamda öncelikli olarak BBOM’un temel ilkelerinin gündeme gelmesi ve şekillenmesi söz konusuydu. BBOM, giderek genişleyen ve gönüllü emekle ilerleyen çalışma grupları ile var olan metotları, modelleri ve bağımsız uygulamaları inceledi, ilham aldı ve Türkiye koşullarına uygun bir alternatif yaratmayı gündemine aldı. Temel anlayış; mevcut sistemin tek tipleştirici, hiyerarşik ve disipliner yapısı yerine; demokratik, katılımcı, toplumsal adalet ilkesine dayanan, ekolojik değerleri gözeten bir model geliştirmekti. Bu nedenle, “Başka Bir Okul” için yola çıkarken dört ana eksen belirlendi: Alternatif Eğitim, Demokratik Yönetim, Ekolojik Duruş ve Özgün Finansman.

BBOM’un Alternatif Eğitim ekseni “Her çocuk faklıdır”, “Her çocuk farklı öğrenir” ve “Her çocuk eğitim yaşamını belirleme hakkına sahiptir” ilkelerine dayanmaktadır. Buna göre BBOM Okulu; çocuğun toplumsal gerçeklerden soyutlanmadığı, ideallerini, hayallerini canlı tutabilecek özgün seçimler yapmasına olanak tanınan, doğanın sadece bir kaynak değil varlığının devamı için özen gösterilmesi gereken bir olgu olduğunun bilinci ile çalışmalar, deneyler yapmasına fırsat veren bir okuldur. Bu okul, dört duvar içerisinde çocuğu sınırlar çizerek eğiten eğitmenlerin ve tüm çocukları birbirinin kopyası bireyler olarak algılayan bir eğitim anlayışının yerine; çevresiyle ilişkiler kuran, kendi seçimlerini yapabileceği özgün çalışma ortamlarına sahip çocukların Okul Meclisleri vasıtasıyla teker teker fikirlerinin dinlendiği ve önemsendiği bir mekânın hayata geçirilmesi ilkesine dayanmaktadır. İdeal öğrenme dersliklerle sınırlı değildir; o halde uygun fiziki koşullar sayesinde çocuğun çevreyle iç içe olacağı, fikrini özgürce ifade edebileceği, atölyelerle, sanat, zanaat eğitimleriyle sosyal ve bireysel olarak beslenebileceği bir okul ideali BBOM’un yaklaşımını ortaya koymaktadır.

Demokratik yönetim ilkesi okul çalışanları, aileler ve çocukların bir arada fikir ürettiği, tartıştığı ve çözümler bulduğu demokratik bir katılım sürecini esas almaktadır. Bu anlayış ile çocukların, dayanışma ve paylaşım olgularını sürekli deneyimlediği, her fikrin ayrı ayrı değer gördüğünü bizzat gözlemlediği ve yaşadığı bir okul hedeflenmekte, okulun işleyişindeki sorumluluklar sayesinde bencil birer bireye dönüşme olasılıklarının en aza inmesi beklenmektedir.

Özgün finansman ile BBOM, devlet okullarındaki sorunların çözümü olarak gösterilen özel okulların finans yapısına alternatif bir modeli hayata geçirecektir. Devlet okulları; kalabalık sınıfları, altyapı eksiklikleri, yetersiz kadroları ile sorunlu bir yapıya sahiptir. Ücretsiz devlet okullarında bağış adı altında oldukça adaletsiz bir sistem de varlığını sürdürmektedir. Özel okullar ise aileyi müşteri olarak gören, 12.000 ile 34.000TL arasında değişen yıllık ücretleriyle kâr amaçlı bir işletmeden farksızdır. Eğitimin kamusal bir hak olduğu bilinciyle hareket eden BBOM özgün finansman yapısı, kâr amacıyla örgütlenmeyen bir oluşumu desteklemektedir. Buna göre; maddi durumu elverişli olmayan ailelerin çocuklarının desteklendiği ikinci aile programı, gelire göre kademeli ücretlendirme olanağı, sürekli genişleyen gerçek bir burs sistemi ile birlikte okulun kendi doğal mali döngüsünü oluşturması amaçlanmaktadır.

Ekolojik duruş, çevre bilincini sağlam temellere oturtabilmek noktasından yola çıkmaktadır. Doğayı sadece kaynak değil, korunması gereken bir varlık olarak görmek, yerleşmiş tüketim alışkanlıkları yerine yeterli kullanım ilkesini esas olarak belirlemek gibi öncelikli esaslar okulun fiziksel koşulları ve eğitim süreçlerine uygulamalar eşliğinde yansıtılacaktır.

BBOM Derneği, 2009’dan bu yana belirlenen konu başlıkları dâhilinde çalıştaylar gerçekleştirmekte, demokratik bir yapı içerisinde kararlar alarak ilerlemektedir. Bugün Beşiktaş’taki ofisinde Koordinatörü, temel çalışma grupları olan “Finans ve Mekân Çalışma Grubu”, “Eğitim ve Müfredat Çalışma Grubu”, “İletişim, Organizasyon ve Tasarım Çalışma Grubu” ile mimari, beslenme programının oluşturulması gibi konu bazlı çalışma grupları üzerinden çalışmalarına, çalıştaylara ve tanıtım toplantılarına devam etmekte olan BBOM Derneği, okul modelini hayat geçireceği ilköğretim okulları kurma hedefine hızla yaklaşmaktadır.