Daha önce ilk bölümünü yayınladığımız Dr. Demet Ilıkkan’ın “Çocuklarda kullanılan tıbbi bitkiler” başlıklı yazısının ikinci bölümüyle devam ediyoruz.
Çocuklarda kullanılan bitkisel ilaçlar genellikle şurup, damla, merhem ve yağlar şeklindedir. Geleneksel yöntemlerle hazırlanan bitkisel ilaçlar ise demleme, kaynatma, toz halinde, lapa ve yağlar şeklinde kullanılır.
Bitkisel ilaçları kullanmanın en güvenilir yolu, ideal mevsimde, ideal şekilde yetişmiş bitkiden elde edilen, ne kadar miktarında ne kadar ilaç etkisi olduğu standart hale getirilmiş ürünler kullanmaktır.
Ihlamur çiçekleri demleme çay olarak, çocuklarda öksürük, uykusuzluk yakınmalarını azaltmak için kullanılır. Hafif müshil etkisi de vardır.
Adaçayının iyileştirici etkileri için kullanımı gene binlerce yıl öncesine dayanır. Latince adı iyileştirmek anlamını taşır. İyileştirici etkileri yapraklarından elde edilir. Yaprakları demleme çay olarak, yenilerek veya dışarıdan sürülerek kullanılır. Öksürük, boğaz enfeksiyonu, barsak gazı, sindirim güçlükleri başlıca kullanım alanlarıdır. Böcek ısırığı, cilt enfeksiyonları, ağız yaraları, dişeti iltihapları diğer kullanım alanlarıdır. Ancak, aşırı tüketildiğinde yüksek ateş, titreme, havaleye yol açabilir.
Rezene tohumları iyileştirici etkileri için kullanılır. Tohumlarından elde edilen demleme çayı gaz söktürücü, iştah açıcı, öksürük nöbetlerini azaltıcı etki gösterir. Emziren annede süt artırıcı etkisi vardır.
Kişniş kullanımı da çok eski çağlara uzanmaktadır. İyileştirici etkileri Mısır papirüslerinde yer almaktadır. Tedavi edici etkileri yaprakları ve tohumlarından elde edilir. Gaz söktürücü, hazım kolaylaştırıcı, ishal kesici etkileri yanında dışarıdan cilde uygulandığında sivilce ve yaralar üzerine olumlu etkileri vardır.
Hatmi çiçekleri ve yaprakları tedavi edici etkiler için kullanılır. Yapraklarında yapılan demleme çayı öksürük yumuşatmak, sakinleştirmek için kullanılırken köklerinden hazırlanan lapalar travmaya bağlı morarmalar, kas ağrıları, böcek ısırıkları ve yaralara kullanılır.
Isırgan otunun yaprakları tedavi edici etkileri için kullanılır. Saman nezlesi, egzema, travmaya bağlı morluklar, cilt yanıkları iyi geldiği yakınlara arasında sayılır. Emziren annede süt artırıcı etkisi bilinmektedir.
Kuşburnu (Yabani Gül) tıbbın kurucusu sayılan Hipokrat zamanından beri iyileştirici etkileri bilinen bir bitkidir. Meyveleri kullanılır. Taze kullanıldığında yüksek C vitamini içeriği dikkat çekicidir. Demleme çayı hazırlanabileceği gibi marmelatı, pekmezi de kullanılabilir. Vücut direncini artırıcı, halsizlik giderici etkileri vardır. Aynı zamanda hafif müshildir.
Zeytin yaprağının iyileştirici etkileri ön plandadır. Kurutulmuş yapraklar toz haline getirilerek kullanılır. Güçlü ateş düşürücü etkisi vardır. Solunum ve barsak sistemi enfeksiyonlarının iyileşmesine yardım eder, bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi vardır.
Meyan bitkisi iyileştirici etkilerini kökünde bulunan maddelerle gösterir. Soğuk algınlığı üzerine olumlu, balgam söktürücü, öksürük kesici, ateş düşürücü, hazım kolaylaştırıcı, hafifi müshil etkileri vardır.
Okaliptus yaprakları nefes açıcı, balgam söktürücü, ateş düşürücü, kabızlık giderici, yara bakımında antiseptik etkileri ile çocukta kullanım alanı bulur. Genellikle yağı kullanılır.
Isparta gülü, reçellik gül olarak da bilinen kokulu bir gül cinsi iyileştirici etkileri için kullanılır. Etkileri arasında bulantı, kusma azaltmak, deri hastalıkları, hafif müshil olması gelir. Deney hayvanları üzerinde öğrenme ve hafızaya üzerine olumlu etkileri bildirilmiştir.
Karabaş otunun taze sürgünleri ve çiçekleri iyileştirici etkilere sahiptir. Demleme çayı kusma giderici, öksürük kesici, ateş düşürücü olarak kullanılırken yağı sivilceleri iyileştirilmesinde yardımcıdır.
Melisa otu (Limon Oğul otu) yaprakları sinek kovucu, böcek ısırığı, uçuk iyileştirici etkileri için hariçten kullanılabilirken, yapraklarından elde edilen demleme çayı soğuk algınlığı, bulantı, hazımsızlık giderici, ateş düşürücü etkileri için kullanılır.
Tüm bu bitkilerinin çocukta kullanımında bu konularda uzman birinden destek almak ve eczanelerde satılan ürünleri tercih etmek güvenli bir yaklaşım olacaktır.
