Çocuk giysileri, pek çok fiziki ve kimyasal riski içeriğinde bulundurabilmektedir. Çocuk giysilerinde bulunan uzun kordonlar ve büzme ipleri boğulma ve yaralanmaya sebep olabilirken, özellikle çocukların parti kıyafetlerinde yer alan pelerin, tüy ve benzeri unsurların kolaylıkla alev alabilmesi ciddi bir risk oluşturmaktadır. Ayrıca giysilerin üretiminde kullanılan tehlikeli kimyasallar kanserojen riskleri de beraberinde getirmektedir.
Ulusal kaza istatistiklerine göre, çocuk giysilerindeki kordon ve büzme ipleri ile ilgili ciddi kazalar çocuğun yaşına göre iki ana gruba ayrılmaktadır:
2-8 yaş aralığındaki çocuklarda: Kaydırak gibi oyun alanı gereçlerine, başlık kordonlarının takılması sonucu ölümle sonuçlanan kazalar.
10-14 yaş aralığındaki çocuklarda: Otobüs kapıları, telesiyejler ve bisikletler gibi hareket eden araçlara, giysilerin bel ve etek uçlarındaki kordon ve şeritlerin takılması sonucu ciddi yaralanma veya ölüm ile sonuçlanacak şekilde, araç tarafından sürüklenme veya ezilme şeklinde meydana gelen kazalar.
Bunlara ek olarak, elastik başlık veya yaka kordonları, çocukların yüzünde birçok yaralanmaya da neden olmaktadır.
Alevlenme, çocuk giysilerinde ortaya çıkabilecek ve ciddi yanıklara, neticesinde de yaralanmalara neden olabilecek bir risktir. Çocukların kullandığı bazı maskeler, pelerinler ve şapkalardaki tüyler kolaylıkla alev alabilmektedir. Çocuk giysileri bir alev, kıvılcım veya diğer ateş çıkartabilecek maddelerle doğrudan karşı karşıya kaldığında kolayca yanmayan (ateşin nedeni yok olur olmaz alevi sönen), tutuştuğunda yavaş yanan ve yanma süresini geciktirici maddelerden oluşmalıdır.
Çocuk giysilerinde bulunması muhtemel en önemli risk ise üretimde kullanılan kimyasallardır. Konuyla ilgili olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Bazı Tüketici Ürünlerinin Tehlikeli Kimyasal Madde İçeriğine Yönelik Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ” 02.04.2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tebliğ ile azo renklendiriciler, fitalatlar ve alev geciktirici kimyasallar konusunda kısıtlama ve yasaklar getirilmiştir. Kanserojen etkiye sahip azo boyar maddelerin, giyim eşyalarında, nihai tüketicinin kullanımına yönelik iplik ve kumaşlarda, ayakkabı, eldiven, kol saati kayışı, çanta vb. deri ürünlerinde 30 mg/kg limitinin üzerinde kullanımı kısıtlanmıştır. Ter ve tükürük yoluyla vücuda giren, çocuklarda hormon sistemine ciddi zararlar veren altı adet fitalatın kullanımı ise % 0,1 ile sınırlandırılmıştır. Fitalatlar, çocuk giysilerindeki plastik baskı ve aksesuarlarda sıklıkla kullanılabilmektedir.
Tebliğ ile ilgili olarak ilgili Bakanlık, piyasa gözetimi ve denetimi yoluyla riskli ürünleri tespit etmekte ve güvensizliği anlaşılan ürünlerle ilgili yasal müeyyideleri (toplatma, imha, idari para cezası) uygulamaktadır.
Çocuk giysileri satın alınırken yaralanmalara ve boğulmalara sebep olabilecek uzunlukta kordon ve bağcıkların bulunmamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca çocukların dişleriyle veya parmaklarıyla koparıp yutabileceği küçük düğme ve aksesuarlar da risk teşkil etmektedir. Çocukları cezbeden çizgi film kahramanlarının resimlerinden oluşan plastik baskılı ürünler ise fitalat açısından riskli olabilmektedir.
Sonuç olarak anne babaların tekstil ürünlerinin satın alınması esnasında bu risklere karşı bilinçlenmesi çocuklarımızın diğer bir deyişle geleceğimizin sağlıklı yetişmesi açısından önem arz etmektedir.
Hazırlayan: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
