Advertisement

Yazar: Uzunçorap

Yenidoğanın beslenmesi: ANNE SÜTÜ İLE

Yeni doğan bebeğin beslenmesinde anne sütünün yeri ve önceliği tartışmasızdır. Anne sütü ile beslenme sağlıklı yenidoğanda doğumu takip eden birkaç saatte başlar. Başlangıçta refleks hareketlerle gerçekleşen emme hareketi kısa sürede doyma-acıkma periyotlarının temel parçasını oluşturur. Sağlıklı yenidoğan günde 8-12 kere emer. Bu emmeler başlangıçta verimsiz, tam doyurucu olmayan öğünlerdir. Kısa sürede, doğumu takip eden birkaç saat ile birkaç gün arasında öğünler uzamaya, emme refleksi sütün memeden sağımını yeterli bir şekilde sağlamaya başlar. Emzirme başarısının artması için, yeni doğum yapmış annenin endişesiz, sütünün geleceğine güveni tam, etrafındaki kişilerce destekleniyor olmasının önemi büyüktür. Önemli bir sağlık sorunu olmayan, ağır bir diyet yapmayan, bol sıvı tüketen annede süt içerik ve miktar olarak yenidoğan veya sütçocuğunun ihtiyacını giderecek düzeydedir. Günlük beslenme ve sıvı tüketimi olabildiğince güne eşit dağılmalıdır. Mevsim ne olursa olsun, annenin yeterince sıvı tüketiyor olduğunun ölçütü, gün boyunca berrak renkli idrarlara çıkıyor olmasıdır. Günde bir-iki büyük öğünler yerine, sık tüketilen sıvıdan zengin öğünler anne sütünün devamlılığı, bolluğu için daha çok yardımcıdır. Uyku da annenin günlük ihtiyaçları arasında önemlidir. Annenin gece kesintisiz uzun bir uyku uyuması başlangıçta anne sütü ile beslenme ile pek mümkün olmadığı için, bebek izin verdiği zamanlarda dinlenmeye özen gösterilmelidir. Yenidoğanın donanımı emmeyi başarmak üzeredir. Gereğinin üzerinde sıcak bir ortamda, ihtiyacının üzerinde kalın giysilerle kalmadığı, devamlı kucakta tutulup, sallanarak avutulmadığı sürece acıkma-doyma periyotlarını birkaç günde yoluna koyar. İlk haftalarda emerken, erkenden tam doymadan ve memeleri boşaltmadan uykuya dalabilir. Uyarılarak...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: BURUN DAMLASI

Yeni doğan bebek ilk nefeslerini ağlayarak, bağırarak ağız yoluyla alır, ardından kısa sürede sakinleşip burundan nefes almaya başlar. Erişkinden çok daha belirgin olarak bebekler nefes almak için burun deliklerinin açık, rahat nefes alınır şekilde olmalarına muhtaçtır. Burnu tıkalı olduğunda, burnundan rahat nefes alamadığında ancak ağlayarak ağız yolu ile nefes alır. Tıbbi bir sorun olmadıkça yeni doğan bebek müdahale edilmeksizin, burun deliklerinden ihtiyacı olan nefesi rahatlıkla alır. Sağlıklı bir yenidoğanda burun tıkanıklığının en büyük nedeni oda ısısının gereğinden yüksek olması nedeniyle soluduğu havanın neminin azalması, burun deliklerini döşeyen mukozanın nemsizleşmesidir. Bu nedenle burnunda hapşırıp temzileyemediği tıkaçlar oluşur. Bebekler için serum fizyolojik denilen burun damlaları burun deliklerini nemlendirmek için kullanılabilir. Oda sıcaklığını yüksek tutmamak doğru çözümdür. Eğer yenidoğan ağzı kapalı duramıyor, ağzı kapalı olduğunda ağlamaya başlıyor, ağzı kapalı iken cildi soluklaşıyor, dudakları pembe-kırmızıdan morumsu renge dönüyorsa çocuk doktoruna danışılmalıdır. Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Göbek kordonu ve bakımı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Alt temizliği Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Mekonyum ve geçiş kakaları Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Banyo Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Yatak Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Oda...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: GÖBEK KORDONU VE BAKIMI

Göbek kordonunun sağlıklı olması, bebek anne karnındayken bebeğin gelişimi, hayatta kalması için çok önemliyken, bebek doğduktan sonra göbek kordonu işlevini kaybeder. Doğumun tamamlanmasının ardından göbek kordonu kesilmeden önce buradan kan kaybı olmaması için kordon klamp veya göbek mandalı ile kıstırılır. Bu mandal tek yönlü işler, açılmaya izin vermez. Göbek kordonu yaklaşık 1 hafta içinde kuruyarak vücuttan ayrılır, yerinde göbek çukuru oluşacak yer oluşur. Göbek kordonu 3 gün kadar erken veya bazen 10 gün kadar geç düşebilir. Göbek kordonunun geç düşmesi ile bazı hastalıkların birlikteliği bilindiğinden, ayrılması 15 günden sonraya uzayan bebekler için çocuk doktoruna başvurmak doğru olur. Göbek işlevine gerek kalmayıp, yenidoğan sağlıklı bir şekilde dış dünyaya adapte olduktan sonra göbeğe özel bir bakım yapılması gerekmez. Göbek kordonu önce canlılığını kaybeder, kurur, ardından gelişen bakteriyel değişikliklerle hafif sulanarak göbek ile birleştiği yerden ayrılır. Göbek kordonu göbekten ayrıldıktan sonra da bu bölgeye özel bir bakım yapılması gerekmez. Göbek çukurundan ayrılmayı takip eden birkaç gün sonrasından itibaren kanlı veya kansız yoğun akıntı beklenmez. Bu durumda çocuk doktoruna başvurmak doğru olur. Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Alt temizliği Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Mekonyum ve geçiş kakaları Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Banyo Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Yatak Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Oda sıcaklığı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Burun...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: ALT TEMİZLİĞİ

Anne sütü ile beslenen sağlıklı yenidoğan, dışkı büyük miktarda ise günde 1-3 kere, küçük miktarda ise 3-10 kere dışkılar. Bu dışkının cildi ile uzun süre teması bu bölgenin nemli kalmasına, başta mantarlar olmak üzere enfeksiyonlara imkan verir. Alt bölgesinin akan su ile temizlenmesi, ıslaklığı giderilerek alt bezi ile kapatılması genellikle yeterli bir bakımdır. Alt temizliği sırasında temizleme mendili kullanımı öncelikli olmamalıdır, akan suyun bulunmadığı ortamlarda tercih edilmelidir. Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Göbek kordonu ve bakımı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Mekonyum ve geçiş kakaları Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Banyo Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Yatak Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Oda sıcaklığı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Burun...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: MEKONYUM VE GEÇİŞ KAKALARI

Yeni doğan bebeğin dış dünyaya adaptasyonunun bir parçası olarak barsaklara giden kan miktarı artar, beslenmeye başlamasıyla  mide-barsak sitemindeki dışkılama refleksi canlanır ve ilk dışkı gelir. Anne karnında ideal koşullardayken dışkılama yoktur. Bu  dışkı  büyük oranda anne karnındayken yutulan ölen hücrelerden oluşur. Az miktarda, siyahi yeşil renklidir. Mekonyum diye  adlandırılır.  Beslenmenin gelişmesiyle bir iki mekonyum dışkılamasını yeşilimsi sarı geçiş kakaları takip eder, izleyen birkaç gün    içinde de  hardal rengi, altın sarısı rengi, sulu, kendine özgü kokulu anne sütü kakaları gelmeye başlar. Formula ile beslenen  bebeklerde dışkı  daha az sarı, daha az sulu, daha macunumsu görünümdedir. Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Göbek kordonu ve bakımı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Alt temizliği Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Banyo Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Yatak Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Oda sıcaklığı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Burun...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: BANYO

Yeni doğan bebek, doğum odasında kurulanır, sıcak havluya sarılır, başına şapkası takılarak ısı kaybetmesi minimuma indirilmeye çalışılır. Anne karnındaki 37C’lik sıvı dolu ortamdan oda sıcaklığına çıktığında hem ıslak kalmıştır hem de ısısını sabit tutan ortamdan yoksun. Isısını korumaya yardımcı olan özelliklerinden birisi de tüm yüzeyini, bazı bölgelerde daha belirgin olmak üzere kaplayan beyaz renkli, yapışkan kıvamda bir madde olan verniks kazeozadır. Doğumu takip eden ilk saatlerde veya ilk gün banyo yaptırmak cildini bu tabakadan arındıracağı için tercih edilmez. İzleyen günlerde yapılan banyolarda minumum sabun, şampuan gibi temizlik banyosu kullanılır. Banyo akan su ile yapılır. Yıkama suyunu içmemesine dikkat edilir....

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: YATAK

Yenidoğan veya bebeğin yattığı yatak, vücudun şeklini almayacak kadar sert, sıkı olmalıdır. Yatağın içinde bebeğin yüzünü örtüp, kaplayacak şekilde yastık, oyuncak, örtü, battaniye olmamalıdır. Bebek yatağında yüzüstü pozisyonda yalnız başınayken  uyumamalı ancak refakatçi varlığında bu pozisyonda uyumalıdır. Bebek için güvenli uyku pozisyonu sırtüstü yatıştır. Değişik nedenlerle yanına yatırmak gerektiğinde, önden desteklenip yüzüstüne dönmesi engellenmelidir. İlk altı ay anne-baba ile aynı odada, ayrı yataklarda yatması güvenliği ve bakımının kolaylıkla giderilmesi için yeterlidir. Altıncı aydan veya gece uykuları iyice belirip, uzadıktan sonra yatak odaları ayrılmalıdır. Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Göbek kordonu ve bakımı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Alt temizliği Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Mekonyum ve geçiş kakaları Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Banyo Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Oda sıcaklığı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Burun...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: ODA SICAKLIĞI

Yenidoğan büyük çocuğun veya erişkinin ısısını korumak için kullandığı titreme veya terleme gibi otonom özelliklere sahip değildir. Bu nedenle vücut ısısı ile uygunsuz soğuk derecelerde kalırsa vücut ısısı düşebilir, sıcak derecelerde kalırsa vücut ısısı  yükselebilir. Bebeğin sağlıklılığın ideal olarak devam etmesi için sıcakta ve soğukta kalmaması gerekir. Doğum odasında 37C’lik anne ortamından yaklaşık 23-24C’lik oda sıcaklığına geçmesi onun adapte olabileceğinin üzerinde bir ısı farklılığıdır. Bu nedenle doğum odasında bebek sıcak havlularla sarılarak, kurulanır veya annesinin koynunda sıcak kalması sağlanmaya çalışılır. Sağlıklı yenidoğan doğumu takip eden saatlerde dış ortam ısısına uyum göstermeye çalışır. Bu yeterli olamayacağı bilindiğinden oda sıcaklığında kalırken üzerinde giysisi, eldiveni, çorabı, başında şapkası ilk günlerde tutulur. Günler ilerledikçe önce şapkaya, ardından eldivenlere, izleyen aylarda da çoraplara ihtiyacı azalır. Sık yapılan yanlışların başında bebeği kat kat giydirmek, kat kat örtmek veya odasını uygunsuz şekilde sıcak tutmak gelir. Bebek bu durumda her zamankinden daha yorgun, beslenmekte isteksiz olur. Burnu tıkanarak nefes almakta da güçlük yaşar. Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Göbek kordonu ve bakımı Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Alt temizliği Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Mekonyum ve geçiş kakaları Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Banyo Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Yatak Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede yaşayacakları: Burun...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede kalışı boyunca yaşayacakları: AŞI

Her sağlıklı yenidoğana Hepatit B aşısı hastaneden ayrılmadan önce tek doz olarak, kas içine uygulanır. Yenidoğana uygulanan aşı takvimi ile vaktinde aşılanmamış büyük çocuğa veya erişkine uygulanacak Hepatit B aşı takvimi ve aşı miktarı aynıdır. Yenidoğan prematüre veya düşük doğum ağırlığı ile doğmuş ise ağırlığı 2000 gr üzerine çıkana kadar ilk doz uygulaması...

Devamı…

Sağlıklı bebeğin doğum sonrası hastanede kalışı boyunca yaşayacakları: İLAÇ

Sağlıklı doğmuş, emmeye başlamış bir yenidoğanın K ve D vitamini haricinde herhangi bir ilaca ihtiyacı yoktur. K vitamini normalde barsaklarımızdaki bakteriler tarafından doğal bir şekilde üretilerek ihtiyacımız giderilir. Pıhtılaşma süreci için şart olan K vitamininin eksikliği durumunda kanamalar görülür. Barsaklarımızda K vitamini üreten bakterilerin oluşma süreci beslenmeyi takip eder. Sağlıklı yenidoğan beslendikçe, dışkıladıkça mide-barsak sistemi de bazı post-natal değişikliklere uğrar. Bunlardan biri de normal barsak floramızın oluşmasıdır. Bu beslenme ile de alakalı bir şekilde yaşam boyu gelişerek devam eder. Anne karnında beslenmeyen, dışkılamayan bebeğin barsakları da K vitamini üretecek bakterilerden yoksundur. Bu nedenle K vitamini, doğumu takip eden kısa süre içinde kas içine  enjekte edilir. Sağlıklı yenidoğana bir kez uygulanması yeterlidir. D vitamini ihtiyacı sağlıklı yenidoğanda kilo almaya başlayıp, doğum ağırlığının üzerine çıkarken belirir. Bu ihtiyacı, güneşli mevsimlerde açık havada kalarak cildinin üreteceği D vitamininden giderebilirken güneşsiz mevsimde ağız yoluyla verilen günlük dozlar halinde...

Devamı…