Advertisement

Yazar: Dr. Sinan Çomu

Çocukların EEG’si Çekilirken Nelere Dikkat Edilmeli? Dr. Sinan Çomu Cevapladı

Rutin bir  uyku ve uyanıklık EEG’si hazırlık süreleriyle yaklaşık 2 saat kadar sürer. İlk yarım saatte elektrotlar yapıştırılır. Küçük çocuklarda elektrotları yapıştırmak için collodion (cilde zarar vermeyen bir yapıştırıcı) kullanılır. Çünkü küçük çocuklar yapıştırma esnasında çok hareket ederler ve bazen de elektrotları çekip çıkarmak isteyebilirler. Elektrod yapıştırma can yakıcı bir işlem değildir. Fakat küçük çocuklar yatmak zorunda kalacaklarından bir miktar ağlayabilirler. Koopere olabilen çocuklarda ise bu elektrod yapıştırma daha rahat geçer. Sadece iletiyi sağlayan bir krem ile elektrodlar erişkinlerdeki gibi...

Devamı…

Katılma nedir? Neden gerçekleşir?

Katılma, bir yaş sonrası daha çok karşılaşılan ve ağlamayı gerektiren durumlarda nefes alamama ile seyreden bir durumdur. Genellikle, çocuklar sadece nefessiz kalmış gibi sessizleşip rengi morarır veya solar, sonrasında da derin bir nefes alma ile ağlamaya devam eder. Bazı durumlarda ise bu ağlamalı ve düzgün nefes alınamayan dönem genel bir kasılma ve kendini kaybetme ile sonlanır. Kendini kaybetme ile beraber bazen kısa bir epileptik nöbeti düşündüren gözlerde kayma, titreme, kol ve bacaklarda atmalar şeklinde bir tablo da gözlenebilir. Katılmalar, eşlik eden kalp atımındaki yavaşlamaya bağlı olarak bazen soluk bazense morarma tablosu ile seyreder. Katılmaları tetikleyen ağlamalar değişik sebeplerden olabilir....

Devamı…

EEG (Elektro-ensefalografi)

Beyin elektrik dalgalarının saptanması için kullanılan bir testtir. Elektrod denilen kablolarla kafa  üzerindeki çok sayıda noktadan kayıt alınır. Kalp elektrosuna (EKG) benzetilebilir. Çok daha  düşük voltajdaki akımların kaydı yapılmaya çalışıldığından teknik olarak daha itina gerektiren ve  genelde daha uzun kayıt yapılan bir işlemdir. EEG kullanımları: Epilepsilerin tanı ve takibi Yaşa uygun serebral elektrik olgunlaşmanın değerlendirilmesi Psikiyatrik bazı değerlendirmeler Nadir bazı rahatsızlıklar (SSPE, intoksikasyonlar) EEG nasıl uygulanır? Kafada, saçlı deri arasında EEG elektrodlarının yerleştirileceği noktalar uluslarası 10-20 sistemine göre ve tercihen ölçülerek belirlenir. Daha sonra genelde 20 kadar elektrod yapıştırılır. Günümüzde artık yaygınlaşmış dijital sistemlerde bulunan 32 kanaldan faydalanmak için...

Devamı…

Zihinsel gerilik

Konuşma, kavramları öğrenme, matematiksel ilişkiler, okuma-yazma becerisi, sosyal beceriler ve zeka beynin zihinsel faaliyetleridir. Beyin hasarı olan çocuklarda bebeklik döneminde önce hareket sistemlerine yönelik engeller fark edilir ve ele alınır. Fakat yaşla beraber zihinsel beceriler öne çıkar. Bazen hareket gecikmeleri atlatılsa dahi zihinsel gerilikler kalabilir. Zihinsel gerilik, zeka geriliği veya mental retardasyon olarak da bilinir. Ailelerin doğru olarak yorumlayabilmesi için “yaşıtlarından zihinsel beceriler olarak geri kalma” olarak anlatılabilir. Hatta birçok testte bu fark ifade edilir. Bu geri kalma, çoğu durumda bir zihinsel kapasite kısıtlılığının işaretidir ve yaşıtlarıyla olan açık kapatılamayabilir. Bu da uzun süreli bakım, ilgi, takip gibi sorunlar...

Devamı…

İstemsiz hareketler

İstemsiz hareketler, gözlenen hareketlerin hızı, yeri ve tekrarlanma şekline göre tanımlanırlar. Tik, distoni, kore ve stereotipik hareketler bu gruptadır. Bütün bu hareketler hastanın şuuru yerindeyken gözlenir ve uykuda kaybolurlar. Tikler Tikler, aynı şekilde tekrarlanan amaçsız, ani, istemsiz hareketlerdir. Genellikle yüzde, omuz ve boyun bölgelerinde görülürler. Sık görülen şekilleri, göz kırpma, yüz kırıştırma, omuz atması, dudak hareketleri, geniz temizleme şeklindedir. Bazen ses çıkarmalar şeklinde tikler de görülebilir. Tipik olarak tikler zaman içinde azalma ve çoğalmalar gösterir. Birçok çocukta şikayetler bir süre sonra tamamen kaybolur veya uzun süreler görülmeyebilir. Stresli dönemlerde sıklaşma gözlenebilir. Tourette Sendromu Tourette sendromu tikler, takıntılı kişilik özellikleri, dikkat...

Devamı…

Bayılma (Senkop)

Bayılma, beyine gelen kan akımının azalması ile ortaya çıkan bir şuur kaybıdır. Kan akımının azalması travma gibi ciddi sebepler yanında basit yorulma gibi çeşitli sebeplerden olabilir. Bayılma esnasında hasta yatar duruma düşeceğinden genelde beyine gelen kan akımı artar ve şuur çabuk olarak yerine gelir. Bu özelliğiyle bayılma beynin bir sigortası gibidir. Bayılma sebepleri: Ani kan kaybına yol açan durumlar Korku veya kan görme durumlarında vagal sinir refleksi olarak Aşırı heyecanlanmayla Uzun süre ayakta durma sonucu (özellikle sıcak ve havasız ortamlarda) Açken ani hareketlenme halinde Vücudun halsiz dönemlerinde aniden ayağa kalkma sonrası Ayakta idrar yapma sonrası Ender durumlarda saç taramanın yol...

Devamı…

Epilepsi (Sara)

Epilesi hastalıklarının basit bir tanımı vardır: Tekrarlayan nöbetler. Nöbet hikayesi bariz bir şekilde tarif edilebiliyorsa sadece klinik değerlendirme ile bu tanıya ulaşmak mümkündür. Epilepsi (sara) tek bir hastalık değildir. 40’tan fazla çeşidi tanımlanmıştır. Nöbetlerin başlangıç yaşı ve nöbet tiplerine göre bu epilepsi tiplerinden hangisinin olduğuna karar verilir. Epilepsi hastalıklarının sebepleri de çeşitlidir. Bazıları beyin hasarlarının sonucu (doğum, felç veya travma sonrası), bazıları tümör veya damar yumağı gibi yapısal kaynaklardan, çoğunluğu ise genetik (bünyesel) sebeplerdendir. Sık görülen bazı epilepsi çeşitleri: İyi huylu rolandik epilepsi En sık görülen çocukluk çağı epilepsisidir. Erken ilkokul dönemlerinde görülür. İyi seyirli olmasının nedeni çoğu nöbeti...

Devamı…

Çocuklarda havale veya nöbet

Havale, aileleri çok korkutan ve yanlış olarak ateşle karıştırılan bir kavramdır. Bunun sebebi, çocuklardaki havalelerin genellikle “ateşli havale” denilen bir rahatsızlığa bağlı olmasıdır. Sara ve başka bazı hastalıklarda da havaleler görülür. “Havale”, “nöbet” ve “konvülsiyon” kelimeleri genelde eş anlamlı olarak kullanılır. “Sara” ile “epilepsi” de eş anlamlıdır. Havaleler nasıl olur? Havaleler, beyindeki yanlış biyoelektrik sinyallerin ani yayılması sonucu şuurun ve vücudun çeşitli şekillerde tutulmasıyla oluşur. Bu sırada şuur kaybı, vücutta kasılmalar, morarma, gözlerin bir noktaya dönük kalması görülebilir. Yanlış biyoelektrik sinyallerin kesin sebebi bulunamayabilir, veya genetik (ırsi) olabilir. Menenjit, beyinde tümör, kanama, doğuma veya kazalara bağlı zedelenme de etken...

Devamı…

Epilepsi ilaçları

Epilepsi ilaçları (antiepileptikler) genel olarak uzun süreli (birkaç yıl) kullanılan ve nöbet bastırma özellikleri olan (antikonvulsif) maddelerdir. Yirminci yüzyıl başında elimizde olan yegane ilaç brom tuzlarıyken şimdilerde 10’dan fazla antiepileptik bulunmaktadır. Son 10 yıl içinde yeni nesil olarak görülen birçok antiepileptik kullanıma sunulmuştur. Eski ilaçların alışıldık ve ucuz olmaları en büyük avantajlarıdır. Tüm ilaçların ise hangi durumlarda kullanılacağı hastanın ve nöbetlerin özelliklerine göre bireysel (hasta özelinde) karar verilmesi gereken bir durumdur. Yine tüm bu ilaçlar uzun süreli kullanılacağından yan etkilerinin tanınması ve gerektiğinde ilacın kesilebilmesi gerekmektedir. Türkiye piyasasında kullanımda olan ilaçlara yönelik bazı bilgiler: Fenobarbital Kullanımda olan en eski...

Devamı…

Çocuklarda baş ağrısı

Çocuklarda da baş ağrısı görülebilir. Baş ağrısı genelde tek bir soruna bağlı değildir ve değişik sebepler söz konusu olabilir. Baş ağrısı değerlendirmesindeki önemli bir zorluk subjektif bir şikayet olmasıdır. Çocuklar baş ağrılarını ifadede zorlanabilirler ve ağır ile hafif bir baş ağrısının ayrımını tam yapamayabilirler. Çoğu kez şikayetleri fazla önemsenmez veya gereğinden fazla önemsenir. Ağrının ne düzeyde rahatsızlık verdiği, anne babalarca hemen değerlendirilemeyebilir. Birçok keresinde ağrı şikayeti çocuksu tedirginlikler veya sekonder kazançlar doğrultusunda kolay dile getirilir. Önce ağrının onu ne kadar rahatsız ettiğini, ağrının ne kadar şiddetli olduğunu anlamalıyız. Şiddetli ağrının tanımı, çocuğa yapmak istediğini yaptırtmayan baş ağrısıdır. Anne babalar çoğu keresinde ustaca ağrının çocuğu ne ölçüde rahatsız ettiğini anlayabilirler. Burada öncelikle şiddetli ağrılara odaklanmak faydalı olur. Yani yapmak istediklerini dahi (TV izlemek, oyun oynamak, dışarı çıkmak gibi) yaptırtmayan şiddette ağrılar. Ani başlayan birkaç günlük baş ağrısı şikayetleri ile uzun süredir devam eden tekrarlayan şiddetli baş ağrılarının farklı tıbbi önemleri vardır. Hem ani baş ağrılarının hem de ayda birkaç kez okula gitmesini engelleyecek veya yataklara düşürecek kadar ağır tekrarlayan baş ağrıları olan çocukların doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir. Baş ağrısı sebepleri: En sık olarak çeşitli sıradan hastalıkların (soğuk algınlığı, grip, ishal gibi) yan bulgusu olarak baş ağrısı görülür ve vücudun yorgun düşmesinin bir belirtisidir. Yine sık olan sebepler arasında açlık, uzun süreli gürültüye maruz kalma, ters rüzgarlar (lodos), stres, uykusuzluk düşünülmelidir. Sinüzit, diş çürükleri, göz bozuklukları, boyunda tutulma gibi kafaya yakın...

Devamı…