Ankara’da gerçekleştirilen Uluslararası Çocuk Adalet Sempozyumu’nda çocukların adli makamlar tarafından sorgulanma süreçlerinde ortaya çıkan sorunlar ele alındı.

Sempozyumun, mağdur çocukların soruşturma ve kovuşturma aşamalarında dinlenmesi ile ilgili sunumunda, Ankara 10. Aile Mahkemesi’nden Psikolog Aygül Nalbant yaptığı araştırmayla ilgili bilgi verdi.

Araştırmada, 62 sosyal hizmet uzmanı, psikolog ve pedagogla gerçekleştirilen görüşmelerde, 60 uzman çocukların ifadelerinin adliyede savcının odasında, bir uzman çocuk izleme merkezinde, bir uzman da karakolda alındığını bildirdi.

Uzmanların sadece yüzde 38’i çocukları ifadeye hazırlama olanağı bulduğunu, yüzde 39’u çocukların dosyalarını hiç incelemediğini, yüzde 23’ü her zaman, yüzde 23’ü de ara sıra inceleyebildiğini belirtti.

Nalbant, çocukların ifadeleri alınırken kalabalık ortamda alınması, ifade alanların vücut dilini kullanması, uzmanların çoğunlukla son anda çağrılması ve çocukların saatlerce bekletilmesi gibi sorunlara da dikkat çekti.

Mağdur çocukların ifadelerinin alınmasının özel eğitim gerektirdiğini ve ifadelerin çocuk izleme merkezlerinde alınması gerektiğini belirten Nalbant, ifade alınırken uzmanlardan beklenenlerin açık olmadığını söyledi.

Kovuşturma aşamasında dinlemenin nasıl yapılacağına dair belirsizlikleri hatırlattı ve ifadelerin alınması için standart bir model geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Türkiye’de şu anda varolan kurallara göre, çocukların zorunluluk halleri dışında bir kez dinlenmesi, ifadesi alınırken mutlaka uzman bulundurulması ve video kaydın yapılması gerekiyor.

4 Ekim 2012’den beri yapılan pilot çalışma dahilinde ise çocukların ifadeleri çocuk izleme merkezlerinde alınıyor.

Hak kullanımı

Bir başka oturumda, sosyal çalışmacı Aslan Yalçın Afyonkarahisar’da koruma kurumlarında kalan 15-18 yaşlarındaki çocuklarla yapılan çalışmayı aktardı.

Aslan’na anlattığına göre, çalışmada çocukların yüzde 41’inin aile yanında yaşamak istemediği ortaya çıktı. Bununla birlikte yüzde 50’si mutlu bir aileye sahip olmak istediğini söyledi.

Çocukların yüzde 54,2’si de hiç kimseyi model almadığını söyledi. Aslan kurumlardaki çocukların kendilerine model alacak kimseyi bulamamalarının önemli bir sorun olduğunu ifade etti ve çocukların yarısının yurtlarda hiçbir haklarını kullanmadıklarını söylediğini vurguladı.

Araştırmada, erkek çocukların gelecek kaygılarının kız çocuklardan anlamlı biçimde daha fazla olduğu ve toplamda gelecek kaygılarının yoğunluğunun aile yanındaki çocuklara oranla çok daha fazla olduğu da yer aldı.

Uluslararası Çocuk Adalet Sempozyumu Avrupa Birliği’nin mali, UNICEF’in teknik desteğiyle Adalet Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Türkiye Adalet Akademisi paydaşlığı ile yürütülen proje kapsamında gerçekleşti.

Kaynak: bianet.org