Başka çocukların masalları

Masallar, çocukların dünyayı algılamalarındaki en mühim araçlardan biri sanırım. Dünyayı, insan ilişkilerini, toplumları ve hayvanları masallarla öğreniyoruz. Grimm Kardeşlerin Masalları, Andersen’den Masallar, Ezop, Dede Korkut Hikâyeleri derken yaşadığımız coğrafyanın zenginliklerini siyasi sebeplerle uzunca zaman yok saymak durumunda kaldık, yazılı eser yoktu çünkü.

Masallara inancını hiç yitirmemiş biri olarak birkaç yıl evvel, Galatasaray’da Can Yayınları’nın şimdilerde yerinde yeller esen dükkânını gezerken bir çocuk kitabına rastladım:“Sefarad Yahudilerinden Masallar”. Hemen aldım. Kitabı Vanessa Pfister Mesavage derlemiş, içinde on altı tane masal var hepsi resimli. Masalların her biri farklı bir Seferad Yahudisi tarafından aktarılmış. Seferad kültürüne yabancıysanız, hiç duymamışsanız içindeki masallar ve gelenekler size oldukça ilginç gelecek.

Kitabı çok sevince acaba buna benzer başka kitaplar da var mı diye araştırmaya başladım ve birkaç ay sonra Hıle ile Dıle – Kürt Masalları’na ulaştım. Bu kitabı da Muhsine Helimoğlu Yavuz derlemiş, içinde sekiz masal var, hepsi resimli. Masallar, yerel Kürtlerin hatırladıkları kadarıyla kendi ağızlarından aktarılmış. Kitabın özelliği bugüne kadar sözlü olarak nesilden nesle aktarılan özgün Kürt masallarının ilk kez yazıya dökülmüş olması. Yanılmıyorsam Türkçe olarak basılan ilk Kürt çocuk edebiyatı eseri olabilir.

Çocuklar dünyayı kendi habitatları gibi bilir. Herkes kendisininki gibi bir evde yaşıyor, herkesin anası-babası var ve isimleri de Ali, Ayşe zanneder. Herkes kendi inandığı Tanrı’ya inanıyor sanır. Başka isimler olduğunu, başka dinler olduğunu büyüklerin dünyasına girene kadar pek ayırt edemez. O yüzdendir ilkokulda “farklı” isimli çocuklarla alay ederler…

Masal bu ya, Cizre’de geçsin bu sefer de… Masal bu ya, Yakoviko’nun başından geçsin olaylar… Hıle ile Dıle gerçek hayatta kavuşur mu bilemiyorum. Masallarda güzel bir dünya var herkesin bir arada olabildiği. Tüm çocukların öyle bir dünyada yaşaması umuduyla…

Not: Bu serinin adı “Destanlar ve Masallar”. Seride yaklaşık 63 tane kitap var. Serinin içinde Rum Masalları, Ermeni Masalları, Dünya Halklarından Hayvan Masalları, Grimm Masalları, Binbir Gece Masalları ve Türk Masalları da mevcut.