Ensefalit yani beyin iltihabı, beyin dokusunun ani olarak ortaya çıkan iltihaplı bir hastalığıdır. Çoğunlukla beyin zarları iltihabı yani menenjit ile birlikte görülür ve meningoensefalit adını alır. Bazen omurilik de olaya katılır ve meningoensefalomiyelit adını alır. Birincil ensefalit olarak adlandırılan beyin iltihapları virüsün girdiği yerde çoğalması ile karakterize ensefalitlerdir. Postenfeksiyöz ( enfeksiyon sonrası) ve postvaksinel (aşı sonrası) ensefalitler olarak adlandırılan diğer grubu ise bir nedene ikincil olarak gelişmiş ensefalitler oluşturur. Ensefalit etyolojisinde en sık herpes grubu virüsler suçlanmaktadır.
Ensefalitin klinik ve laboratuvar bulguları nelerdir?
En önemli klinik bulgu bilinç durumundaki değişikliklerdir. Huzursuzluk, saldırganlık, uykuya meyil, yüksek ateş, beyin zarı uyarılmasını düşündüren bulgular, oryantasyon bozukluğu vb benzeri bulgular görülebilir.
Lomber ponksiyon denen ve halk arasında belden su almak olarak bilinen yöntemde alınan beyin omurilik sıvısının; basıncı, rengi, hücre sayısı, protein miktarı, şeker düzeyi değerlendirilir. Beyin omurilik sıvısında mikrop üretilmesi, virüsun izole edilmesi gibi yöntemler uygulanır. Bazen beyin biyopsisinde beyin iltihabına neden olan etmeni tespit etmek için beyin biyopsisine gitmek gerekebilir.
Ensefalitin tedavisi nasıl yapılmaktadır ?
Beyin iltihabına bağlı gelişebilen ve kafa içi basınç artışı durumu olarak adlandırılan klinik durumda antiödem tedavi, beyin iltihabı etyolojisinde en sık suçlanan herpes simplex virüsüne bağlı beyin iltihabında aciklovir tedavisi ve tüm diğer ajanlara bağlı hasta gruplarında da etyolojik nedene bağlı tedayiyle birlikte semptomatik tedavi uygulanır. Beyin iltihapları içinde en iyi prognoz kabakulağa bağlı beyin iltihabında, en yüksek ölüm nedeni ise herpes virüse bağlı beyin iltihabında görülür.
Ensefalopati ne demektir? Tedavisi nasıldır?
Beyinde iltihabi reaksiyon olmadan ensefaliti andıran bir klinik tablo gelişirse buna ensefalopati adı verilmektedir. Örneğin kurşun zehirlenmesi, reye sendromu vb. Tedavi ensefalopati tablosuna neden olan nedene yönelik olarak yapılmaktadır. Spesifik tedavinin yanında hastanın klinik bulgularına yönelikte tedavi de düzenlenmektedir.
