Akut romatizmal ateş nedir?

Akut romatizmal ateş, genetik yatkınlığı olan kişilerde A grubu ß-hemolitik streptokok denilen mikroplar ile oluşan üst solunum yolu enfeksiyonunundan sonra ortaya çıkan; kalp, eklemler, beyin, kan damarları, deri ve deri altı dokusunu tutan iltihabi bir hastalıktır. 1884 yılında Laseque tarafından hastalığın vücuda verdiği zarar şöyle açıklanmış: “Eklemleri yalar, kalbi ısırır”. Hastalık en sık eklemleri tutmakla birlikte eklemlerde hasar bırakmaz, ancak kalp tutulumunda kalp kapaklarında hasar bırakır.

 

 

 

 

Akut romatizmal ateş kimlerde görülür?

Genetik yatkınlığı olan bireylerde A grubu ß-hemolitik streptokokların romatizma yapan tipleri ile oluşan üst solunum yolu enfeksiyonundan 1-5 hafta (ortalama 3 hafta) sonra oluşur.

En sık 5-15 yaş arasında görülmekle birlikte; 2 yaşında ve 65 yaşında bildirilen olgular da vardır.

Akut romatizmal ateş tanısı nasıl koyulur?
Akut romatizmal ateşin tanısı zordur. Bu nedenle Jones ölçütleri ile tanı koyulur. Bir hastada 2 büyük veya 1 büyük ve iki küçük ölçüt ile beraber A grubu ß-hemolitik streptokok enfeksiyonunun geçirildiğine dair verilerden bir tanesi var ise tanı koyulur.

Büyük ölçütler

1) Gezici eklem iltihabı: Hastalığın en sık karşılaşılan bulgusudur. Ayak, diz, kalça, omuz gibi büyük eklemleri tek taraflı olarak tutar. Bir eklemde bulgular başlar, sonra diğer eklemde başlar. Eklemlerde ağrı, kızarıklık, şişlik, ısı artışı olabilir. Ağrıdan dolayı hasta eklemini kullanamaz.

2) Kalp iltihabı: Hastalığın en önemli bulgusudur. Çünkü kapaklarda hasar bırakarak romatizmal kalp hastalığına neden olabilir. Kalbin 3 tabakasını da tutar. Çabuk yorulma, nefes darlığı, gece birden fazla yastıkta yatma gibi kalp yetersizliği bulgularına; göğüs ağrısına yol açabilir.

3) Kore: Sinir sistemi tutulumu ile ortaya çıkar. Kollarda bacaklarda istenmeyen hareketler, sakarlık, kişilik değişiklikleri gibi bulgulara yol açar. Kızlarda daha sık görülür.

4) Deri altı nodüller: Dirsek, el bileğinde ve dizde görülebilen 2 cm’den küçük, sert, hareket ettirilebilen, ağrısız deri altı şişlikleridir.

5) Döküntüler: Ortası beyaz, etrafı pembe-kırmızı renkte, kenarları düzensiz harita gibi deri döküntüleridir.

Küçük ölçütler

1) Ateş

2) Eklem ağrısı

3) EKG’de PR mesafesinde uzama

4) Vücutta iltihabı gösteren laboratuvar tetkiklerinde bozulma (sedimentasyon ve CRP) ve yükselme